صورت بندی مبانی نظری نفوذ از منظر اطلاعاتی (مکاتب، سطوح، رویکردها، حوزه‌ها و ابزارها و تکنیک‌های عملیاتی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه امام حسین ، دانشکده پیامبر اعظم (ص)

چکیده

نفوذ در ارتباطی متقابل، به عنوان یکی از ابزارهای کسب، حفظ و افزایش قدرت قلمداد گردیده است که همواره با تغییر ماهیت و کارکرد قدرت، شاهد تغییر ماهیت و کارکرد آن، هستیم. مفهومی که در طول تاریخ، شاهد دگرگونی و تکامل ماهیتی و کارکردی آن، در قالب مبانی و مولفه ها به صورت متفاوت و متناوب هستیم. در این نوشتار سعی شده است با یک روش توصیفی – تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتاب خانه‌ای و اسنادی به شناخت رابطه قدرت و نفوذ و متناسبا و ارزیابی جنبه‌های مختلف نفوذ و ارائه یک مبنای نظری جامع و کارآمد از منظر اطلاعاتی پرداخته شود. سوال این پژوهش به این صورت است که نفوذ از منظر اطلاعاتی بر چه مبانی و صورت بندی نظری استوار است؟
نتیجتا در این پژوهش مبانی و صورت بندی نظری نفوذ به این صورت است که نفوذ در طول تاریخ به تناسب ارتباط با قدرت و تغییرمندی ماهیت و کارکرد آن، در سه مکتب سنتی و نوین و فرا نوین تکامل یافته است و دارای سطوح عملیاتی سخت، نرم و هوشمند است و بر پایه سه رویکرد عملیاتی تدافعی، تهاجمی و تهاجمی – تدافعی قرارگرفته است و همچنین نفوذ دارای محیط و حوزه‌های عملیاتی مختلفی اعم از سیاسی- امنیتی- نظامی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است که همواره به تناسب محیط و حوزه عملیاتی در قالب تکینکها و ابزارهای عملیاتی متناوب از سوی یک بازیگر در قبال دیگری اعمال گردیده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Formulation of the theoretical bases of influence from an intelligent perspective (schools, levels, approaches, areas and operational tools and techniques)

نویسنده [English]

  • kazem alibeygi
Imam Hussein University, Faculty of the Great Prophet (PBUH)
چکیده [English]

Influence in mutual communication has been considered as one of the means of gaining, maintaining and increasing power, and with the change in the nature and function of power, we witness the change in its nature and function. A concept that throughout history, we witness the transformation and evolution of its nature and function, in the form of bases and components in different and alternating ways. In this article, an attempt has been made to identify the relationship between power and influence and proportionally evaluate different aspects of influence and provide a comprehensive and efficient theoretical basis from an information point of view with a descriptive-analytical method and using library and documentary sources. to be The question of this research is, what are the bases and theoretical formulation of influence from an intelligent point of view?
As a result, in this research, the foundations and theoretical formulation of influence is such that throughout history, influence has evolved in three traditional, modern and far-modern schools, according to the relationship with power and the change of its nature and function, and has hard, soft and It is intelligent and is based on three operational approaches: defensive, offensive, and offensive-defensive. Also, influence has various operational environments and fields, including political-security-military, cultural, social, and economic, which are always appropriate to the operational environment and field. The format of techniques and operational tools has been alternately applied by one actor to another.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Influence
  • schools
  • levels
  • approaches
  • domains

Smiley face

منابع فارسی
ابوالحمد، عبد الحمید (1384). مبانی سیاست. تهران، انتشارات توس، چاپ دهم
احمدی، علی و محمد حسین احمدی( 1401).مروری بر بیوتروریسم و ارتباط آن با ویروس کرونای نو ظهور، مجله  بیوتکنولوژی سلولی و ملوکولی، شماره چهل و ششم، صص 24-9
احمدیان، علی­اکبر (1394). نظریه نفوذ؛ تبین ماهیت انواع نفوذ ورابطه آنها با دستگاه چهار طیفی تهدید ( بابهره گیری از دیدگاها و بیانات امام خامنه­ای«حفظه الله» )، فصلنامه آفاق امنیت، شماره بیست و هشت، صص 68-35
افتخاری، اصغر و کیانی­مجاهد، حامد (1398). کالبد شکافی مفهوم نفوذ از منظرامام­خمینی(ره)، دو فصلنامه علمی مطالعات قدرت نرم، شماره اول، صص 105-71
آشوری، داریوش(1357). تعریف­ها ومفهوم فرهنگ. تهران، انتشارات اسناد فرهنگی آسیا، چاپ اول
باقری چوکامی، سیامک (1401). چهره پنهان سیاست؛ بازشناسی تحول نفوذ از نیمه پنهان به پنهان و پنهان تر، قم، انتشارات زمزم هدایت (پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع))، چاپ دوم
باقری چوکامی، سیامک (1396). تحول پارادایمی نفوذ و ملاحظات امنیتی، فصلنامه پژوهش­های حفاظتی و امنیتی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، شماره2،  صص 24-1
بیانات مقام معظم رهبری(مدظله­العالی)  ، دیدار با فرماندهان سپاه در حسینه امام خمینی(ره)، 25/6/1394
تاجیک، هادی و محمدی منیع، احسان (1400). تهاجم اطلاعاتی؛ مبانی مفاهیم و رویکردها، تهران، انتشارات دانشگاه جامع امام حسین(ع) ، دانشکده و پژوهشکده پیامبر اعظم(ص) ، چاپ اول
تافلر؛ آلوین (1373) موج سوم، ترجمه شهیندخت خوارزمی، تهران، انتشارات فاخته با همکاری سیمرغ، چاپ نهم
تافلر،آلوین و تافلر، هایدی (1402) به سوی تمدن جدید(سیاست در موج سوم)، تهران ، ترجمه محمد رضا جعفری، نشر نو، چاپ اول
توکلی، حمیدرضا؛ صراف­پور، رضا و صمدی، محمد (1384). آب و غذا و بیوتروریسم. فصلنامه طب نظامی، شماره هفتم، صص 82-75
حمزه پور، علی( 1396). نفوذ فکری و فرهنگی و چالش­های امنیتی پیش روبا تاکید بر مصرف رسانه­ای نوین در کشور، فصنامه آفاق امنیت، شماره 35، صص 156-121
دال، رابرت آ. و استاین، بریکنر بروس (1394). تحلیل سیاسی مدرن. ترجمه حمیرا مشیر زاده، تهران، انتشارات فرهنگ جاوید، چاپ دوم
دهخدا، علی­اکبر (1377). لغت نامه. تهران ، انتشارات دانشگاه تهران و روزنه، جلدچهاردهم، چاپ دوم
ربیعی، حسین (1399).  تحول مفهوم قدرت در قرن بیست و یکم وآینده توازن قدرت در منطقه جنوب غرب آسیا، فصلنامه آمایش سیاسی فضا، شماره1، صص 69-56
رحمت اللهی، حسین؛ آقامحمدآقایی، احسان و بالوی، مهدی (1395). کاهش سرمایه اجتماعی، دولت و مشارکت مردم، فصلنامه مدیریت سرمایه اجتماعی، شماره سوم، صص 461-435
رحیمی، بهمن، ایزدی، فواد، سام دلیری، کاظم، ثناقربانی، جلال، رضایی بجستانی، محمدرضا، موسوی امیرآباد، عاطفه(1401). طرح راهبردی مقابله با نفوذ امنیتی- اطلاعاتی آمریکا در جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر آراء و اندیشه امام خامنه­ای(مدظله)، فصلنامه امنیت ملی، شماره چهل وسوم، صص66-33
روحی، مهدی؛ فیروزکوهی، مهدی؛ کریم زاده، علی؛ برزنونی، محمدعلی؛ حمزه پور، علی و صفری، ابراهیم ( 1401). چیستی نفوذ فکری وفرهنگی، فصلنامه آفاق امنیت، شماره 54، صص 245-275
زرقانی، سیدهادی؛ نسیمی، زهرا و خوارزمی، امیدعلی (1397). بیوتروریسم و تاثیر آن بر امنیت شهروندان، دو فصلنامه جغرافیای اجتماعی- شهری، شماره ­پنچم، صص 30-17
جقسون، تزو( 1364) هنر جنگ، ترجمه حسن حبیبی، تهران ، انتشارات قلم، چاپ دوم
سید جواد، موسوی زارع؛ زرقانی، سیدهادی؛ اعظمی، هادی (1396).بررسی و تحلیل جایگاه علوم فناوری در عرصه قدرت سخت، نرم و هوشمند، فصلنامه ژئوپلتیک، شماره سوم، صص 138-103
صلاح منش، احمد و اندایش، یعقوب (1388). تاثیر نفوذ تجارت الکترونیکی بر سطح تولید و قیمت سایر بخش­های اقتصادی به تفکیک گروه­های کالایی با رهیافت داده – ستاده، فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، شماره دوازدهم، صص 108-82
صمدیان، محمد (1402). تاثیر امواج موبایل بر مغز انسان، کنگره علمی سالانه جامعه جراحان ایران، دوره چهل و چهارم 
طالیس، ارسطا ( 1364). سیاست، ترجمه حمید عنایت ، تهران، انتشارات سپهر، چاپ چهارم
عالم، عبدالرحمن (1394). بنیادهای علم سیاست. تهران، نشرنی، چاپ بیستم هفتم
عسگری، مسعود (1392). بررسی اثر امواج الکترومغناطیس بر روی مغز، پایان نامه کارشناسی­ارشد، دانشگاه زنجان
عمید، حسن (1389). فرهنگ فارسی عمید. تهران، انتشارات راه رشد، چاپ اول
فتحی، احمد علی؛ صاحبکاری، اسدالله و منفرد، محمد (1400). نفوذ فرهنگی، تهران، انتشارات دانشگاه جامع امام حسین(ع)، چاپ اول
فرانزوی، استفن آل. (1400). روانشناسی اجتماعی، ترجمه مهرداد فیروز بخت و مهرداد قنادیان، تهران، انتشارات رسا، چاپ هشتم
فولادی، محمد و بناکار، رویا ( 1396). شیوه­ها و شگردهای نفوذ اجتماعی، فرهنگی؛ با تاکید بر نظریه استفاده و خشنودی و نقش شبکه­های اجتماعی در نفوذ، فصلنامه معرفت فرهنگی و اجتماعی، شماره دوم، صص 80-55
کاستلز، مانوئل (1402). عصر اطلاعات: اقتصاد جامعه و فرهنگ ، ویراست دوم، جلد اول (ظهور جامعه شبکه­ای). ترجمه احد علیقلیان، تهران، انتشارات فرهنگ نشر نو وهمکاری نشر آسیم ، چاپ اول
کلارک،رابرت ام؛ میتچل، ویلیام آل (1400). فریب، ضدفریب و ضد اطلاعات. ترجمه احسان محمدی منیع و حسین عربیان. تهران، انتشارات دانشگاه جامع امام حسین(ع) دانشکده و پژوهشکده پیامبر اعظم(ص) ، چاپ اول
گل محمدی، احمد (1392). جهانی شدن و فرهنگ، هویت. تهران،  نشر نی، چاپ ششم
گوهری مقدم، ابوذر و کیانی مجاهد، حامد(1397). تحلیل سیستمی مساله نفوذ و منظومه اثرگذاری آن با تاکید بر ابزارهای نوین دیپلماسی، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، شماره هشتادم، صص 159-182
گیدنز، آنتونی و ساتن، فیلیپ (1402). مقدمات جامعه شناسی، ترجمه هوشنگ نایبی،  تهران، نشر نی، چاپ دوم
مرادیان، محسن (1385). درآمدی بر ابعاد و مظاهر تهدیدات، تهران، انتشارات ارتش جمهوری اسلامی ایران مرکز آموزشی و پژوهشی شهید صیاد شیرازی، چاپ اول 
مرکز بررسی های استراتژیک دفتر ریاست جمهوری (1394).  گزارش نفوذ و ضد نفوذ :مفاهیم، ابعاد و انواع.
مطالعات سیاسی، معاونت پژوهش­های سیاسی و حقوقی وگروه مطالعات بنیادین حکومتی. (1398). مفهوم قدرت هوشمند و نقش آن در سیاست جدید، انتشارات مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی،کد موضوعی 330، شماره مسلسل 16684
مسعود نیا، حسن، فتاحی اردکانی، حسین و امام جواد زاده، سید جواد. (1397). تحلیل مفهوم قدرت ومنابع تشکیل دهنده آن از دیدگاه جوزف نای(سخت، نرم، هوشمند). فصلنامه مطالعات نرم، شماره هیجدهم، صص 152-130
مورگنتا، هانس. جی(1389). سیاست میان ملت­ها؛ تلاش در راه قدرت و صلح. ترجمه حمیرا مشیر زاده، تهران، انتشارات دفتر مطالعات سیاسی و بین­المللی وزارت خارجه،چاپ چهارم
نای، .جوزف (1392). آینده قدرت. ترجمه احمد عزیزی، تهران، نشر نی چاپ اول
نای، جوزف. اس(1387). رهبری و قدرت هوشمند، ترجمه محمودرضا گلشن پژوه، الهام شوشتری­زاده، تهران، نشر نی، چاپ اول
منابع انگلیسی:
Baylis, John; Smith, Steve and Patricia Owens (2013). International and Global security in the post- cold War Era, in the globalization of world politics: an introduction to intenational Relations, New York. Published Oxford, by Oxford University Press
Clark. j. Ranson (2007). Intelligence and national security: a reference handbook.  British Library Cataloguing in Publication Data is available.
Daugherty. Willam. J. (2004). Executive secrets: covert action and the presidency, NewYork, Published by University of Kentucky. UKnowledge
Drury A. Cooper (2005). Economic Sanctions and presidential decisions, Models of PoliticalRationality, New York, Published by Palgrave Macmillan
Halstedt, G.P (2011). Spies, wiretaps, and secret operations: an encyclopedia of American espionage, voume 1. Santa Barbara, California; abc - clio
Merriam Webster’s Collegiate Dictionary. NewYork, Published by Merriam Webster,11ed.
Nye Jr, Joseph. S.)2004). SOFT POWER and American foreign policy, NewYork, Published by academy of polietical science Webster, Merriam: (2003).
Nye, Jr. Joseph.S. (2004). SOFT POWER The Means to Success in World Politics. NewYork, Published by Public Affairs TM a member of the Perseus Books Group.
Richelson, Jeffrey. T.(2018). THE U.S. intelligence community. NewYork, Published by Routledge
Richter, Alexander (2022). A Theoretical Framework and Constructed Model for Sharp Power, USA, Open Journal of Political Science, 12, pp 652-669
Simons,Geoff (2008). Imposing Economic Sanctions Legal Remedy or Genocidal Tool? London Sterling virgina, Published by Plato press
Shao, Jingkai (2019). Exploring China’s “Sharp Power”: Conceptual Deficiencies and Alternatives, Graduate School of International Culture and Communication Studies, Vol.6-2, pp 129-148
Smith, Jeff M. (2018). China’s Belt and Road Initiative: strategic implications and   International Opposition, the heritage Foundation
Suzanne Nossel (2004). Smart power. Published by the council on Foreign affairs U.S.
Tromblay, Darren. E. (2018). Political Influence Operations How Foreign Actors Seek to Shape U.S. Policy Making, New York – London, Published by Rowman & Littlefield
Waltz, Edward (2003). Knowledge nanagment in the intelligence enterprise.London.Published by British Library Cataloguing in Pubication Data