راهبردهای قضایی و امکان طرح دعوی در محاکم قضایی در ترور فرمانده نیروی قدس سپاه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت الله آملی

2 دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

3 دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

ترور فرمانده نیروی قدس توسط آمریکا با شروط دفاع مشروع منطبق نیست و یک عمل مجرمانه بین المللی است. صلاحیت محاکم قضایی در مسؤولیت کیفری آمران و عاملان این ترور اهمیت دارد. طبق رویه قضایی دیوان بین المللی دادگستری استدلال های آمریکا در خصوص ترور فرمانده نیروی قدس سپاه پذیرفتنی نیست. آمریکا این اقدام را در راستای دفاع مشروع می داند و دیوان تأکید دارد که دفاع مشروع در حمله مسلحانه‌ای انجام شده امکان پذیر است. ایران، عراق و آمریکا عضو اساسنامه دیوان کیفری بین المللی نیستند اما ارجاع موضوع ترور فرمانده نیروی قدس سپاه در چارچوب فصل هفتم منشور از سوی شورای امنیت به دیوان و نیز با درخواست ایران و عراق با صدور اعلامیه، بیانیه و پذیرش موردی صلاحیت دیوان ممکن است. دادستان دیوان می‌تواند رأساً درخواست رسیدگی کند که این مسیر برای کشورهای عضو هموار است. درباره دیوان کیفری بین المللی صلاحیت تکمیلی پذیرفته است. یعنی مسؤولیت اصلی در رسیدگی به جنایات موضوع صلاحیت دیوان، با دادگاه‌های ملی است و در صورت عدم تمایل یا ناتوانی دادگاه های ملی یا نبود دستگاه قضایی کارآمد، دیوان کیفری بین المللی رسیدگی می نماید. صلاحیت دیوان مکمل محاکم ملی است. لذا دادگاه‌ ملی ایران و عراق صلاحیت اصلی دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Judicial strategies and the possibility of filing a lawsuit in the courts in the assassination of the IRGC Quds commander

نویسندگان [English]

  • Abbas Ghadimi 1
  • seyed Nasrollah Ebrahimi 2
  • Abdolhosein Safaee 3
1 Ayatollah Amoli Islamic Azad University
2 Faculty of Law & Politics, The University of Tehran
3 Supreme National Defense University
چکیده [English]

IRGCQuds assassination Force commander by the US didnt comply with any legitimate defense elements and is a international violation. the courts jurisdiction in the perpetrators criminal responsibility of this terror is important. According to the legal procedure of the ICJ, America's arguments regarding the assassination will be not accepted. America claims this action was done as legitimate defense.While the court has emphasized that legitimate defense is possible against armed attacks.Although Iran, Iraq and the USA arent members of the Statute of the ICC, the assassination of the IRGCQuds Force Commander and his companions was referred to the ICC by the Security Council and at the request of the IRI. the prosecutor of the ICC can request a hearing, and this path is smooth for the member states of the statute. the main responsibility in prosecuting crimes is the jurisdiction of the court with national courts, and in case of the unwillingness or inability of national courts or the absence of an independent and efficient judicial system, the ICC will exercise jurisdiction in this matter. courts jurisdiction is complementary to the national courts, but it cannot be considered their substitute .Therefore, the national courts have the main jurisdiction in this case

کلیدواژه‌ها [English]

  • : IRGC Quds Force Commander
  • International Criminal Court
  • Jurisdiction
  • National Courts
  • International Court of Justice

Smiley face

اسچب، جان و جان اسچب دوم، (1383). (گزیده متون حقوقی حقوق جزای آمریکا همراه با واژه نامه انگلیسی- فارسی)، تهران، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی نگاه بینه.
اسماعیلی، مهدی، (1395). (صلاحیت رسیدگی به جرایم تروریستی در قوانین ایران)، مجله حقوقی دادگستری، دوره 80، شماره 94.
امیرعبداللهیان، حسین، (1398). (نشست بررسی ابعاد حقوقی و بین‌المللی ترور فرمانده نیروی قدس سپاه)، تهران: پژوهشگاه قوه قضاییه.
امینی، اعظم و بذار، وحید،(1389)  امکان سنجی پیگیری قضایی ترور سردار فرمانده نیروی قدس سپاه  در دیوان کیفری بین‌المللی و دیوان بین‌المللی دادگستری، فصلنامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، سال هفتم، شماره دوم.
پور عزیز، مرتضی؛ محمدزاده، ساوالان، بشیره، صادق،(1400) اقدام نظامی آمریکا علیه سردار سلیمانی از منظر حقوق بین الملل، انتشارات دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری.
حبیب زاده، محمدجعفر و سعید حکیمی‌ها، (1386). (ضرورت جرم انگاری تروریسم در حقوق کیفری ایران)، فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره 11، شماره 2.
خالقی، ابوالفتح، (1399). (امکان سنجی تعقیب کیفری آمران ترور فرمانده نیروی قدس سپاه)، فصلنامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، سال هفتم، شماره دوم.
ذاکر حسین، محمدهادی، (1398). (نشست بررسی ابعاد حقوقی و بین‌المللی ترور فرمانده نیروی قدس سپاه)، تهران، پژوهشگاه قوه قضائیه.
رشیدی، مهناز، (1399). (امکانسنجی طرح دعوا در محاکم قضایی بین‌المللی و داخلی در موضوع ترور سردار فرمانده نیروی قدس سپاه و همراهان)، مجله حقوقی، دوره ۸۴، شماره 111.
عبداللهی، سید محمدعلی، (1396). گزارش نشست علمی: (تحلیل طرح دعوی ایران علیه آمریکا در دیوان بین‌المللی دادگستری در پرتو رأی صادره در قضیه مصونیتهای صلاحیتی دولت (آلمان علیه ایتالیا)، تهران: پژوهشگاه قوه قضاییه.
عبداللهی، محسن و میرشهبیرشافع، (1386). (مصونیت قضایی دولت در حقوق بین الملل)، تهران: معاونت پژوهش، تدوین و تنقیح قوانین ومقررات.
عبدی، فاطمه، (1396). (بررسی نسل کشی در عرصه بین الملل)، قانون یار، دوره 1.
ممتاز، جمشید و صابری، بهزاد،( 1391). تاثیر رویه بعدی دولت‌ها بر اصل منع تهدید و توسل به زور، مجله راهبرد، شماره ۶۳ .
موسی‌زاده، رضا وحسین فروغی‌نیا، (1391). (تعریف جنایت تجاوز در پرتوی قطعنامه کنفرانس بازنگری اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی در کامپالا) (ژوئن 2011)، راهبرد، سال 21، شماره 63.
میرعباسی، سید باقر و سید حسین سادات میدانی، (1387). (دادرسیهای بین‌المللی)، دیوان بین‌المللی دادگستری، تهران، جنگل جاودانه.
نمامیان، پیمان،(1390)، صلاحیت قضایی دیوان کیفری بین‌المللی در رسیدگی به تروریسم فصلنامه مطالعات راهبردی، سال چهاردهم، ش ۱ ،ش. مسلسل ۵۱، 1390.
ورله، گرهارد، (1387). جنایات علیه بشریت در حقوق بین الملل معاصر، مترجم: امیرساعد وکیل، (مجله حقوقی بین‌المللی)،  سال 25، شماره 39.
وکیل، امیرساعد،(1398). نشست تخصصی ترور فرمانده نیروی قدس سپاه  از منظر حقوق بین الملل، تهران: خانه اندیشمندان علوم انسانی.
Barker, J. Craig. (2011). The Protection of Diplomatic Personnel, Ashgate Publishing.
Christian J. Tams, (2000).,(The Development of International Law by the International Court of Justice). The Making of International Law, 268. 
Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide, I.C.J. Reports 2007.
Convention on the Prevention and Punishment of Crimes against Internationally Protected Persons, including Diplomatic Agents, (1973).
Convention on the Prevention and Punishment of Crimes against Internationally Protected Persons, including Diplomatic Agents, (1973). Art.1(1)(b).
Convention on the Prevention and Punishment of Crimes against Internationally Protected Persons, including Diplomatic Agents, 1973: Art.2(1)(b).
Crowell Moring, (The ABCs of Cross-Border Litigation in the United States). (n.d.). (2008), Available at: https://www.crowell.com/files/ABC-Guide-to-Cross-Border-Litigation _Crowell -Moring.pdf, 2020.
Dwi Effendi, Hilmi, Rizqy Pane, Ervizal, Aryo Nugroho, Erlangga,(2021), the role of the international criminal court on the assassination of qassem soleimani, Journal of International Criminal Justice; https://www.researchgate.net/publication/348729775.
Fajar Rulandika, Putra.(Penerapan Immunity Rights Kepala Negara Di Hadapan International Criminal Court (ICC)) Ditinjau Dari Segi Hukum Internasional, studentjournal.ub.ac.id/ index .php/hukum/article/view/812 
Fransworth, E. Allan. (2010).( An Introduction to the Legal System of the United States). New York: Oxford University Press.
Grant Gilmoret (1946).(The International Court of Justice), The International Court of Justice”,. Vol. 55: 1049. 
Hogg, James F.,(1959),(The International Court: Rules of Treaty Interpretation).Minnesota Law Review. 1555. https://scholarship .law.umn.edu /mlr/1555 
ICC Malawi Decision(2011). paras.34, 36:  ICC Chad Decision, 2011, paras13-14
ICC Malawi Decision(2011), paras.34, 36:  ICC Chad Decision( 2011), paras17.
International Court of Justice: How Compulsory Is It?, Chinease Journal of International Law, Vol. 5, Issue.1pp29-30.
Isabel Morel De Letelier, et al v. (The Republic of Chile, et al, Defendants), Civil Action No. 78-1477 (United States District Court for the District of Columbia March 11, 1980..
Izmi, Muhammad Larry.(2009).(Hak Imunitas Kepala Negara Dihadapan Pengadilan Internasional Ditinjau dari Segi Hukum Internasional.)Jurnal Hukum, Universitas Gajah Mada  .
Karnasudirdja,Eddy Djunaed(2003).(Dari Pengadilan Internasional Nuremberg ke Pengadialn Hak Asasi Manusia Indonesia. Jakarta):Tata Nusa 
Mettraux, Guénaël., Dugard, John & du Plessis, Max. (2018).(Heads of State Immunities, International Crimes and President Bashir's Visit to South Africa). International Criminal Law Review, No. 18. P 603.
Niels Petersen, (2016).,(The International Court of Justice and the Judicial Politics of Identifying Customary International Law), forthcoming in European Journal of International Law, Vol. 28.
Niels Petersen, (2017).,(The International Court of Justice and the Judicial Politics of Identifying Customary International Law.), The European Journal of International Law Vol. 28 No. 2. 
Rome Statute of the International Criminal Court,(1998) Art, 8 bis
Rome Statute of the International Criminal Court, 1998, Art, 8 bis, (2) (e)
Rome Statute of the International Criminal Court (1998) Art. 12 (3)
Statute of International Court of Justice,(1945). Art. 36
Status of Forces Agreement (SOPA Agreement) between the United States of America and the Republic of Iraq,(2008).
SOFA Agreement between the United States of America and the Republic of Iraq,(2008).  Art 12, 3. 
Sri Setianingsih Suwardi.(2006). Penyelesaian Sengketa Internasional.Jakarta: Iniversitas Indonesia. 
Wagner, M, (2003) (The ICC and its Jurisdiction - Myths, Misperceptions and realities), Max planck Yearbook of united nations law, vol. 7., p 413.
United Nations Convention on Jurisdictional Immunities of States and Their Property,(2004), Art.12.
Vienna convention on the law of Treties, 1969: Art. 60(1).