عربستان سعودی و مخاطرات مرزی جمهوری اسلامی ایران با پاکستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه جامع امام حسین(ع)

2 دانش آموخته دکتری، گروه علوم سیاسی، واحد رفسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان،

3 استادیار، گروه معارف اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان

چکیده

شواهد نشان می‌دهد که در چند سال اخیر ناامنی در منطقه مرزی ایران و پاکستان، روندی روبه‌گسترش طی نموده است. نویسنده معتقد است جدای از شرایط خاص دو کشور، عربستان سعودی در این مهم نقش بسزایی ایفا نموده. لذا ضرورت دارد یک بررسی جامع در این زمینه صورت پذیرد تا ضمن شناخت همه جانبه تهدیدات مزبور مرزی، هزینه‌های مادی و معنوی به کار گرفته شده در جهت رفع این تهدیدات، به حداقل برسد. بنابراین، هدف پژوهش حاضرتحلیل نقش و سازوکار عربستان سعودی در ناامن سازی مرز جمهوری اسلامی ایران و پاکستان و همچنین شناسایی تهدیدات مزبور در این منطقه مرزی است. لذا این پرسش مطرح است که نقش عربستان در در ناامن سازی مرز جمهوری اسلامی ایران و پاکستان چگونه قابل تجزیه و تحلیل است؟ فرضیه اصلی این مقاله عبارت است از اینکه عربستان بواسطه نقش «مروج وهابیت» که برای خود قائل شده است، موجب تحریک مستقیم گروه‌های افراطی پاکستانی علیه امنیت مرزهای جمهوری اسلامی ایران می‌گردد. نویسنده با استفاده از روش تحلیلی به این یافته‌ها دست یافته است: عربستان با استفاده از گروه‌های تروریستی- تکفیری؛ به تقویت وهابیت و شیعه‌ستیزی، ترویج حرکت‌های تجزیه‌طلب و تقویت قاچاق مواد مخدر در مرز ایران و پاکستان می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Saudi Arabia and the border dangers of the Islamic Republic of Iran with Pakistan

نویسندگان [English]

  • majid shamsodin nezhad 1
  • Hamid Reza Shirzad Nashli 2
  • Mohammad Davand 3
1 Emam hosein university
2 PhD Student, Department of Political Science, Rafsanjan Branch, Islamic Azad University, Kerman, Iran
3 Assistant Professor, Department of Islamic Education, Islamic Azad University, Kerman
چکیده [English]

In recent years, insecurity in the Iran-Pakistan border region has been on the rise. The author believes that apart from the special circumstances of the two countries, Saudi Arabia has played a significant role in this. Therefore, it is necessary to conduct a comprehensive study in this field in order to fully recognize these border threats, to minimize the material and spiritual costs used to eliminate these threats. Therefore, the purpose of this study is to analyze the role and mechanism of Saudi Arabia in destabilizing the border between the Islamic Republic of Iran and Pakistan and also to identify these threats in this border region.Therefore, the question is how the role of Saudi Arabia in destabilizing the border between the Islamic Republic of Iran and Pakistan can be analyzed? The main hypothesis of this article is that Saudi Arabia, through its role of "promoter of Wahhabism", directly incites Pakistani extremist groups against the security of the borders of the Islamic Republic of Iran. The author uses the analytical method to reach these findings: Saudi Arabia using terrorist-takfiri groups; It strengthens Wahhabism and anti-Shiism, promotes separatist movements and strengthens drug trafficking on the Iranian-Pakistani border.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Republic of Iran
  • Saudi Arabia
  • Pakistan
  • border

Smiley face

احمدیان، حسن و زارع، محمد، (1390)، «استرتژی عربستان سعودی در برابر خیزش‌های جهان عرب»، فصلنامه ره‌نامه سیاست‌گذاری، تهران، دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام، سال 2، شماره2، صص، 98-75.
احمدی، حمید و بیدالله‌خانی، آرش، (1391)، «طالبان پاکستان: علل پیدایش، ماهیت و چالش‌های امنیتی»، فصلنامه سیاست، دوره 42، شماره 1، صص، 37-21.
آدمی، علی (1391)، « بحران بحرین و امنیت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه‌ی راهبرد، سال بیست و یکم ، شماره 62،  بهار، صص 68 - 141.
پورحسن، ناصر، (1396)، «مؤلفه‌های جنگ هیبریدی عربستان علیه جمهوری اسلامی 2017-2015»، فصلنامه جستارهای سیاسی معاصر، سال 8، شماره 4، صص، 46-27.
پیشگاهی فرد، زهرا و قدسی، امیر، (1387)، «بررسی و تحلیل ویژگی های ژئوپلیتیکی پاکستان و نقش آن در روابط با سایر کشورها»، فصلنامه پژوهش­های جغرافیایی، شماره 63، صص، 99-81.
پیشگاهی فرد، زهرا، میرزاده، مهدی کوهشاهی، (1393)، «تبیین عوامل مؤثر در بحرانزایی و مدیریت مرزهای ایران و پاکستان؛، فصلنامه جغرافیا و توسعه، شماره 36، صص، 80-61.
 پیشگاه­هادیان، حمید، (1386)، "امنیت مرزهای شرقی ایران"، معاونت پژوهشهای سیاست خارجی/ گروه مطالعات استراتژیک، صص 5-1.
جوادی­ارجمند، محمد­جعفر و بیدالله­خانی، آرش و رضایی­زاده، پیمان، (1391)، "تحلیل ژئواستراتژیکی روابط ایران و پاکستان با تاکید بر عامل امنیتی"، فصصلنامه مطالعات شبه قاره، سال4، شماره12.
 حافظ­نیا، محمد­رضا، و کاویانی، مراد، (1385)، "نقش هویت قومی در همبستگی ملی (مورد: قوم بلوچ)"، مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان علوم انسانی جلد20،شماره1.
حق­پناه، جعفر، (1377)، "قاچاق مواد مخدر و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران"­، فصلنامه مطالعات راهبردی، پیش شماره دوم.
حیدری، محمد، انعامی علمداری، سهراب و فتاحی، فرهاد (1391)، «ژئوپلیتیک مرز و الگوی مدیریت و کنترل مرزهای شرقی ایران، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال هشتم، شماره سوم.
خضری، احسان؛ صفوی، سیدحمزه و پرهیزکار، امین، (1394)، «ریشه‌یابی منازعات ایران و عربستان (مطالعه‌ی موردی سه کشور عراق، بحرین و یمن)»، فصلنامه تحقیقات سیاسی بینالمللی، دوره 7، شماره 23، صص، 207-179.
دهشیری، محمدرضا و حسینی، سیدمحمدحسین، (1395)، «ژئوپلیتیک منطقه و روابط ایران و عربستان»، فصلنامه روابط خارجی، سال 8، شماره 1، صص، 143-111.
رجایی، محمدعلی، (1388)، «خطر گسترش وهابیت در افغانستان و راهکارهای مقابله با آن»، فصلنامه پیام مبلغ، سال 2،شماره 2، صص، 188-167.
رشیدی، احمد و شاه­قلعه، صفی­الله، (1391)، "مبانی فکری ضدیت «طالبانیسم» پاکستان با شیعیان"، فصلنامه مطالعات جهان اسلام، سال 1، شماره 2، صص 112-93.
رضاپور، حسین، (1393)، «تأثیر انقلاب اسلامی بر نظام بین‌الملل»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، سال 11، شماره 37، صص، 158-141.
زین­العابدین، یوسف؛ شیرزاد، زهرا و جوکار، نسیبه، (1389)، «عوامل تأثیرگذار بر روابط ژئوپولیتیک ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس»، فصلنامه پژوهش­هاى بوم­شناسى شهرى، سال 1، شماره 2، صص، 80-71.
شفیعی، نوذر، و قلیچ­خانی، غلامرضا، (1389)،"تبیین تاثیر رادیکالیسم اسلامی بر روابط ایران و پاکستان"، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، سال11، شماره 42.
عرب­احمدی، (1391)، «سیاست­های مداخله جویانه عربستان سعودی در کنیا، تانزانیا و اوگاندا»، نشریه مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال 1، شماره 3، صص، 123-101.
عصمت­اللهی، محمد­هاشم، (1388)، جریان پرشتاب طالبان، تهران: انتشارات الهدی، ص 117.
علی‌نژاد مهدی و عابدی، یونس، (1393)، «تحلیل جغرافیایی نوار مرزی ایران و پاکستان از منظر دفاع و امنیت ( بر اساس داده های GIS)»، فصلنامه مطالعات مرزی، شماره 5، صص، 28-1.
قاسمی پور، محمد و صفی پور محسن، (1392)، پژوهشنامه جغرافیای انسانی، سال 1، شماره 4، صص، 128-106.
کاویانی راد، مراد (1395)، «کارکرد ژئوپلیتیک بلوچستان در مناسبات ایران و پاکستان»، نهمین کنگره انجمن ژئوپلیتیک ایران : توسعه ناحیه ژئوپلیتیک جنوب شرق ایران، آبان.
محمدی، حمیدرضا و غنجی، محمد، (1381)، "چالش­های ژئوپلیتیکی مواد مخدر در جنوب غرب آسیا (با تاکید بر ایران، پاکستان و افغانستان)"،  فصلنامه ژئوپلیتیک، سال2،شماره 1.
میرزایی، جلال و داوند، محمد، (1394)، «بررسی و تحلیل عملکرد سازمان عفو بین‌الملل در ارتباط با رصد وضعیت حقوق بشر در عربستان سعودی»، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال 4، شماره 13، صص، 88-71.
نیاکوئی، امیر و ستوده، علی اصغر، (1394)، «ماهیت راهبرد عربستان سعودی علیه انقلاب اسلامی ایران در منازعات سوریه و عراق»، فصلنامه پژوهشنامه انقلاب اسلامی، سال 4، شماره 17، صص، 110-95.
واعظی، محمود، (1390)، «ایران و تهدیدات ناشی از بی­ثباتی در افغانستان و پاکستان»، مجله کانون­های بحران در آسیا، مرکز تحقیقات استراتژیک (مقالات تخصصی)، صص 45-15.
Ali Khan,  Zahid, (2012), “­Balochistan Factor in Pak-Iran Relations: Opportunities and Constraints”,  A Research Journal of South Asian Studies, Vol. 27, No. 1, January-June. pp, 121-140.
Australia Government, (2013), “Pakistan Militant Groups”,
http://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=2&cad=rja&ved=0CD 
Australia Government, (2013), “The Pakistani Taliban”,
http://www.refworld.org/pdfid/514313f12.pdf
Balamir, Bezen (2017). “Energizing the Middle East: Iran, turkey and Persian Gulf states”, http://esiweb.org/pdf/esi_turkey_tpq_vol9_no2_bezen-balamir-coskun.pdf
Einhorn, Robert (2016). “The Iran Nuclear Deal: Prelude to Proliferation in the Middle East?” https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/2016/05/acnpi_20160531_iran_deal_regional_proliferation.pdf
Kouzehgar Kaleji, Vali,(2012), “Ups and Downs in Iran-Pakistan Ties”, Iranian review of Foreign Affairs, Vol. 2, No. 4, 141-178
South Asian Terrorism Portal, (2013), “Sipah-e-Sahaba Pakistan”,
http://www.satp.org/satporgtp/countries/pakistan/terroristoutfits/ssp.htm