چیستی نفوذ فکری ـ فرهنگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مطالعات منطقه‌ای، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران

2 نویسنده مسئول: استادیار، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران

3 استادیار، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران

چکیده

ادبیات نفوذ، پس از اهتمام مقام معظم رهبری، به‌طور جدی وارد ادبیات سیاسی کشور گردیده و پژوهش‌هایی حول آن صورت پذیرفته است. پژوهش‌های موجود پیش از شناختن ماهیت و چیستی نفوذ فکری ـ فرهنگی، معنا و مفهوم آن‌را بدیهی و آشکار تلقی کرده و از آن گذشته‌اند و به‌مثابه یک اصل مسلم، پای را در پله دوم قرار داده و به آسیب‌های نفوذ فکری ـ فرهنگی و راه‌کار مقابله پرداخته‌اند؛ درحالی که بنابه مطالعات پژوهشگر، اصل چیستی نفوذ فکری ـ فرهنگی مورد غفلت قرار گرفته است. ازمنظر نویسنده، نفوذ فکری ـ فرهنگی مسئله‌ای پیچیده است تا جایی که فهم درست و عمیق آن، ممکن است این راه‌کارها را هم متحول کند. به همین منظور، این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی مفاهیم قدرت نرم، جنگ نرم، جنگ شناختی و ...، به تبیین نسبت این مفاهیم با نفوذ فکری پرداخته و نفوذ را تلاش یک قدرت خارجی برای تضعیف و تغییر ارزش‌های حیاتی یک جامعه که برای بقای یک نظام سیاسی ضروری هستند، تبیین می‌کند. در این راستا هر اندیشه‌ای که در مقابل طرح لیبرال دموکراسی قرار گیرد، برچسب بنیادگرایی خورده و باید ازطریق نفوذ فکری و فرهنگی، به اندیشه‌ای که با لیبرالیسم قابلیت هم‌نشینی و سازگاری داشته باشد، تغییر یابد. طرح‌هایی چون «شبکه مسلمانان میانه‌رو»، «شبکه رهبران جوان» و ... در این راستا پی‌ریزی شده‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

What is intellectual-cultural influence?

نویسندگان [English]

  • Mehdi Rouhi 1
  • Mehdi Firouzkouhi 2
  • Ali Karimzadeh 3
  • Ali Hamzapour 3
  • Mohammad Ali Barzenouni 3
  • Ebrahim Safari 3
1 Ph.D. Candidate, Imam Hussein University, Tehran, Iran
2 Corresponding Author: Assistant Professor, Imam Hussein University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Imam Hussein University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Influence literature, after the efforts of the Supreme Leader, has seriously entered the political literature of the country and research has been done around it. Existing researches, before knowing the nature and what is the intellectual-cultural influence, have considered its meaning and concept as obvious and obvious and have passed it. And have dealt with the solution; While according to the researcher's studies, the principle of what intellectual and cultural influence is has been neglected. From the author's point of view, cultural intellectual influence is a complex issue to the extent that a correct and deep understanding of it may change these strategies and lay a new foundation. To this end, this research uses a descriptive-analytical method to explain the concepts of soft power, soft war, cognitive warfare, etc. to explain the relationship between these concepts and intellectual influence and influence is an attempt by a foreign power to weaken and change the vital values of a society. It explains the survival of a necessary political system. In this regard, any idea that opposes the plan of liberal democracy is labeled as fundamentalist and must be changed through intellectual and cultural influence to an idea that can coexist with liberalism. Projects such as the "Network of Moderate Muslims", the "Network of Young Leaders", etc. have been established in this regard.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Influence
  • External Power
  • Intellectual and Cultural
  • Fundamental Values
  • Discourses

Smiley face

ابن‌الاثیر، علی‌بن ابوالکرم محمد (1413)، اسد الغابة فی معرفه الصحابه، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی.
احمدیان، علی‌اکبر (1394)، نظریه نفوذ، تبیین ماهیت انواع نفوذ و رابطه آنها با دستگاه چهارطیفی تهدید، فصلنامه آفاق امنیت، سال ؟؟، شماره ؟؟، صفحه ؟؟؟.
استونر ساندرز، فرانسیس (1387)، نیم قرن جنگ سرد فرهنگی، مؤسسه مطالعات کاربردی.
اکبری، عابد (1399)، مفهوم‌شناسی نفوذ، مؤسسه مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر ایران.
ایزدی، فؤاد (1391)، دیپلماسی عمومی آمریکا در قبال ایران، انتشارات دانشگاه امام صادق(علیه‌السلام).
بحرینی، محمد (1399)، جنگ شناختی به‌مثابه قلمرو، مجله فرهنگ و علوم انسانی عصر اندیشه، شماره 25.
پرکت، هنری (1378)، مصاحبه تلویزیونی، به نقل از ماهنامه صبح، ش ۹۱، فروردین ۷۸.
پوپر، کارل ریموند (1385)، فقر تاریخی‌گری، ترجمه احمد آرام، چاپ نهم، تهران، شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
پوپر، کارل ریموند (1389)، جامعه باز و دشمنان آن، جلد اول و دوم، ترجمه امیر جلال‌الدین اعلم، چاپ دوم، تهران: انتشارات نیلوفر.
حاذق، حمید (1394)، خاستگاه و بسترهای نفوذ فکری، فرهنگ با تأکید بر نفوذ آمریکا در ایران، فصلنامه مطالعات عملیات روانی.
خانی، حسن (1386)، دیپلماسی فرهنگی و جایگاه آن در سیاست خارجی کشورها، فصل‌نامه دانش سیاسی، سال ؟؟، شماره ؟؟، صفحه ؟؟؟.
حسینی، حسین (1400)، مصاحبه با نگارنده، دانشیار دانشگاه جامع امام حسین(علیه‌السلام)،.
حسینی، حسین (1389)، جنگ نرم از تهدید تا پاسخ، فصل‌نامه تخصصی عملیات روانی، سال ؟؟، ش 26، صفحه ؟؟؟.
حکیمی‌پور، احمد (1393)، رویکردهای بین‌المللی از برخورد تا گفتوگوی تمدنها در پرتو جهانی‌شدن، فصل‌نامه علمی مطالعات روابط بین‌الملل، سال ؟؟، شماره 27، صفحه ؟؟؟.
حمزه‌پور، علی (1396)، نفوذ فکری ـ فرهنگی و چالش‌های امنیتی پیش رو با تأکید بر مصرف رسانه‌ای نوین در کشور، فصلنامه آفاق امنیت، سال 10، شماره 35، صفحه ؟؟؟.
خاتمی، سیدمحمد (1378)، به نقل از روزنامه آریا، ۲۸/۶/1378.
خاتمی، محمدرضا (1379)، به نقل از روزنامه جمهوری اسلامی، ۸/۶/1379.
خانجانی، قاسم (1398)، راههای مقابله با نفوذ فکری ـ فرهنگی در اندیشه رهبر معظم انقلاب اسلامی آیت‌الله خامنه‌ای، فصلنامه مطالعات قدرت نرم، سال نهم، شماره اول، صفحه ؟؟؟.
راغب اصفهانی، حسین‌بن‌محمد (1412 ق)، المفردات فی غریب القرآن، بیروت: دارالعلم.
راگ، ویلیام (2004)، تعیین دیپلماسی عمومی برای مخاطبان عرب و مسلمان، استنفورد کالیفرنیا، مؤسسه انتشاراتی هوور.
رورتی، ریچارد (1382)، فلسفه و امید اجتماعی، عبدالحسین آزرنگ، نشر نی.
رورتی، ریچارد (1384)، اولویت دموکراسی بر فلسفه، خشایار دیهیمی، نشر نو.
سعید، بابی (1397)، هراس بنیادین: اروپا مداری و ظهور اسلام‌گرایی، ترجمه غلامرضا جمشیدی‌ها، موسی عنبری، نشر دانشگاه تهران، چاپ سوم.
سروش، عبدالکریم (1397)، کلام محمد، رویای محمد، نشر صقراط، چاپ اول.
فوکویاما، فرانسیس (1394)، پایان تاریخ و واپسین انسان، ترجمه عباس عربی، انتشارات سخنکده.
کال، نیکلاس جی (1387)، دیپلماسی عمومی: درس‌هایی از گذشته، مندرج در: دیپلماسی عمومی، نیکلاس جی کال، ترجمه معاونت آموزش، تهران: دانشکده و پژوهشکده اطلاعات و امنیت.
کالاهان، پاتریک (1387)، منطق سیاست خارجی آمریکا، ترجمه محمد یزدان‌فام، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
کریم‌زاده، علی (1397)، نفوذ فرهنگی و اجتماعی، مجموعه مقالات همایش ملی نفوذ و جریان نظام سلطه، تهران دانشگاه جامع امام حسین(علیه‌السلام).
کلاته‌ساداتی، احمد (1392)، فقر ضدتاریخی‌گری در مواجهه با تاریخ یک ارزیابی انتقادی، فصل‌نامه تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری، دانشگاه الزهرا، شماره 11، صفحه ؟؟؟.
کلینتون، هیلاری (2008)، انتخابهای سخت، ترجمه امیر قادری، انتشارات میلکان.
گوهری‌مقدم، ابوذر، کیانی‌مجاهد، حامد (1399)، الگوی مفهومی نفوذ از دیدگاه امام خامنه‌ای» نشریه آفاق امنیت، سال سیزدهم، صفحه ؟؟؟.
گیلبوا، آیتان (1388)، ارتباطات جهانی و سیاست خارجی، ترجمه حسام‌الدین آشنا، دانشگاه امام صادق(علیه‌السلام).
متقی، ابراهیم (1395)، جنگ شناختی پس از برجام در حوزه تحولات اجتماعی، فصلنامه مطالعات راهبردی ناجا، سال اول، شماره ؟؟؟؟، صفحه ؟؟؟.
معلوف، لویس (1387)، المنجد فی اللغه و الادب و العلوم، تهران: اسلامی.
میرباقری، محمدمهدی (1389)، تحول در علوم انسانی چیستی، چرایی و چگونگی، به نقل از کیهان فرهنگی، شماره 291، بهمن و اسفند 89.
نای، جوزف (1392)، رهبری و قدرت هوشمند، ترجمه محمودرضا گلشن‌پژوه، مؤسسه ابرار معاصر ایران.
نای، جوزف (1387)، قدرت نرم؛ ابزار موفقیت در سیاست بین‌الملل، ترجمه سیدمحسن روحانی و مهدی ذوالفقاری، دانشگاه امام صادق(علیه‌السلام).
الوانی، سیدمهدی (1386)، مدیریت عمومی، تهران: نشر نی، چاپ سی و یکم.
هانتینگتون، ساموئل (1396)، نظریه برخورد تمدنها، ترجمه مجتبی امیری، انتشارات وزارت امور خارجه.
مشرق‌نیوز، 1394: قابل دسترس در:
https://www.mashreghnews.ir/news/409168
Angel rabasa cheryl benard(2007) Building moderate muslim networks, rand center for middle east public policy
https://www.lexico.com/en/definition19/1938/19