تبیین سیاست «انتقام سخت» براساس دیدگاه‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری مطالعات سیاسی انقلاب اسلامی دانشگاه شاهد و پژوهشگر دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران

چکیده

بعد از جنگ جهانی دوم، آمریکا برنامه­ریزی زیادی برای حضور در منطقه راهبردی غرب آسیا داشته است؛ اما با پیروزی انقلاب اسلامی نه‌تنها ایران از حلقه اصلی متحدین آمریکا در منطقه خارج شد، بلکه زمینه شکل­گیری جنبش­های اسلامی و تشکیل جبهه مقاومت فراهم شد که یکی از مؤلفه­های مهم این جبهه، مقابله با سیاست­های استکباری بوده است. با شهادت فرمانده سپاه قدس توسط آمریکا، سیاست انتقام سخت توسط مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) اعلام و مورد پیگیری جبهه مقاومت به رهبری ایران قرار گرفت. با توجه به اهمیت راهبردی این سیاست، در این مقاله سعی شده است با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و با بررسی بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی، لایه­های مختلف این سیاست استخراج و درنهایت راهبردهای تحقق آن احصا گردد. براساس نتایج به‌دست‌آمده، حیات و شهادت سردار سلیمانی آثار و نتایجی دارد و علاوه‌بر جنبه عمومی انتقام سردار سلیمانی، سیاست انتقام سخت، چهار لایه داشته و مسأله غلبه نرم­افزاری بر استکبار و اخراج آمریکا از منطقه، به‌عنوان اصلی‌ترین لایه این سیاست، در گرو تحقق همکاری­های جهان اسلام و نیل به راهبردهای شش­گانه استخراج‌شده می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explaining the Policy of "Hard Revenge" Based on the Views of the Supreme Leader of the Islamic Revolution

نویسندگان [English]

  • Zahed Ghaffari Hashjin 1
  • Hassan Mohammad Mirzaei 2
1 Full Professor of Political Science, Faculty of Humanities, Shahed University, Tehran, Iran
2 Corresponding Author: Ph.D. Candidate of the Islamic Revolution Political Studies of Shahed University and Researcher of Imam Hussein University, Tehran, Iran
چکیده [English]

After World War II, the United States had many plans to be present in the strategic region of West Asia, but with the victory of the Islamic Revolution, not only Iran left the main circle of US allies in the region, but also the formation of Islamic movements and the formation of the Resistance Front. It was provided that one of the important components of this front was the confrontation with arrogant policies. With the martyrdom of the commander of the Quds Force by the United States, the policy of severe revenge was announced by the Supreme Leader and followed by the Iranian-led Resistance Front. Due to the strategic importance of this policy, in this article, we have tried to extract the different layers of this policy by using the method of qualitative content analysis and by examining the statements of the Supreme Leader of the Islamic Revolution, and finally the strategies for its realization are counted. According to the results, the life and martyrdom of Sardar Soleimani have effects and results. In addition to the general aspect of Sardar Soleimani's revenge, the policy of hard revenge has four layers and the issue of software overcoming arrogance and expelling the United States from the region as the main The best layer of this policy depends on the realization of cooperation in the Islamic world and the achievement of the six strategies extracted.

کلیدواژه‌ها [English]

  • West of Asia
  • America
  • Martyr Soleimani
  • Hard revenge
  • Expulsion

Smiley face

احمدی، حمید و سایرین (1378)، میزگرد: جایگاه خاورمیانه در مناسبات جدید بین­المللی، فصل‌نامه مطالعات خاورمیانه، شماره 18، تابستان 1378، ص 42-7.
اخباری، محمد؛ ایازی، سیدمحمدهادی (1386)، وضعیت خاورمیانه در ساختار ژئوپلیتیکی هزاره سوم»، فصل‌نامه ژئوپلیتیک، سال سوم، شماره 3، پاییز 1386، ص 54-35.
ارکمن، سرهات (2004)، ایالات متحده آمریکا و خاورمیانه بزرگ، ترجمه جلیل یعقوب‌زاده، مجموعه مقالات آمریکا و خاورمیانه؛ راهبردها و چالش­ها، به اهتمام غلامرضا خسروی (1387)، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی، ص 52-23.
اسلاگلت، پیتر (1390)، جنگ سرد در خاورمیانه، ترجمه عسگر قهرمان­پور، مجموعه مقالات خارمیانه نو؛ نظریه و عمل، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر، ص 151-131.
آهویی، مهدی (1396)، تحلیلی بر راهبرد اتحادهای آمریکا در خاورمیانه و گزینه­های محتمل در قبال ایران، فصل‌نامه پژوهش­های روابط بین­الملل، شماره 23، بهار 1396، ص 78-43.
ایزدی، فؤاد (1391)، آمریکا و ابرقدرتی‌اش، گفت‌وگو با دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای (KHAMENEI.IR)، تاریخ انتشار: 06/10/1391.
بیانات مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) در دیدار دست‌اندرکاران مراسم سالگرد شهادت حاج قاسم سلیمانی و خانواده شهید سلیمانی، 26/09/1399.
بیانات مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) در خطبه‌های نماز جمعه تهران، 27/10/1398.
بیانات مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) در دیدار با مردم قم، 18/10/1398.
پیام مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) به مناسبت شهادت سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی، 13/10/1398.
بیانات مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) در دیدار با مهمانان کنفرانس وحدت اسلامی، 24/08/1398.
بیانات مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) در دیدار با جمعی از مسئولان نظام و سفرای کشورهای اسلامی، 15/03/1398.
بیانات مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) در دیدار با نخست‌وزیر عراق، 17/01/1398.
بیانات مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) در دیدار با رئیس‌جمهور سوریه، 06/12/1397.
بیگدلی، علی (1385)، نقشه تصاحب خاورمیانه؛ نگاهی به ماهیت استراتژی‌های آمریکا در خاورمیانه، نشریه زمانه (ماهنامه اندیشه و تاریخ سیاسی ایران معاصر)، سال پنجم، اردیبهشت 1385، شماره 44، ص 68-62.
پارسای، رضا؛ مطهرنیا، مهدی (1393)، اثرگذاری محور ایران، سوریه و حزب‌الله بر منافع آمریکا در خاورمیانه، فصل‌نامه سیاست دفاعی، شماره 86، بهار 1393، ص 138-107.
پوراحمدی، حسین (1388)، حضور و اهداف آمریکا در خاورمیانه و منافع ملی جمهوری اسلامی ایران»، فصل‌نامه رهیافت­های سیاسی و بین­المللی، شماره 19، پاییز 1388، ص 88-49.
پوراحمدی، حسین؛ موسوی‌نیا، محمدرضا (1385)، سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه پس از 11 سپتامبر ازمنظر رئالیسم، لیبرالیسم و سازه­انگاری»، دوفصل‌نامه پژوهش حقوق عمومی، شماره 20، بهار و تابستان 1385، ص 52-23.
پورقیومی، ایوب (1388)، سیاست جدید آمریکا در خاورمیانه، فصل‌نامه سیاست دفاعی، شماره 68، پاییز 1388، ص 207-177.
پیشگاهی­فرد، زهرا؛ رحمانی، محمدعلی (1388)، قلمروخواهی ایران و آمریکا در خاورمیانه، تهران: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
چامسکی، نوام؛ آشکار، ژیلبر (1388)، قدرت ویرانگر (خاورمیانه و سیاست خارجی آمریکا)، ترجمه محمدرضا شیخی، تهران: انتشارات خرسندی.
چگنی­زاده، غلام‌علی (1392)، ایران، جهان اسلام و تغییر در هندسه قدرت بین‌المللی، فصل‌نامه پژوهش­های راهبردی سیاست، سال 2، شماره 7، زمستان 1392، ص 92-69.
خلیلی، رضا (1381)، بررسی کتاب: سیاست­های آمریکا در خاورمیانه، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره­های 17 و 18، پاییز و زمستان 1381، ص 946-936.
دارا، جلیل؛  حامی کلوافق، ولی­الله (1392)، ایران­هراسی، ابزار هژمونی­طلبی آمریکا در خاورمیانه، فصل‌نامه رهیافت انقلاب اسلامی، شماره 24، پاییز 1392، ص 82-61.
رشیدی، مهناز (1399)، امکان‌سنجی طرح دعوا در محاکم قضایی بین­المللی و داخلی در موضوع ترور سردار سلیمانی و همراهان»، فصل‌نامه مجله حقوقی دادگستری، دوره 84، شماره 111، پاییز 1399، ص 127-107.
رهدار، احمد (1399)، نقش انقلاب اسلامی در افول آمریکا، نشست علمی مؤسسه فتوح اندیشه، انتشار در خبرگزاری حوزه (hawzahnews.com)، 08/08/1399، کد خبر: 925379.
سیدامامی، کاووس (1387)، پژوهش در علوم سیاسی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(علیه‌السلام).
شفیعی‌عربی، میرعلی (1387)، اهمیت منطقه خاورمیانه و بررسی اجمالی طرح خاورمیانه بزرگ، فصل‌نامه فضای جغرافیایی، شماره 23، پاییز 1387، ص 114-83.
شیری، طهمورث؛ عظیمی، ندا (1391)، بررسی مقایسه­ای تحلیل محتوای کیفی و روش هرمنوتیک، فصل‌نامه مطالعات جامعه‌شناختی، سال چهارم، شماره 15، تابستان 1391، ص 99-79.
طباطبایی، سیدمحمد؛ سیفی، یوسف (1391)، استراتژی کلان آمریکا در خاورمیانه: میدانی برای تعامل قدرت سخت و قدرت نرم، فصل‌نامه مطالعات روابط بین­الملل، شماره 19، پاییز 1391، ص 174-141.
عباسی (اشلقی)، مجید؛ طاهری، طاهر (1398)، راهبرد موازنه فراساحلی آمریکا در خاورمیانه و پیامدهای آن برای ایران، فصل‌نامه روابط خارجی، شماره 41، بهار 1398، ص 35-5.
قامت، جعفر (1388)، جایگاه خاورمیانه در اندیشه­های ژئوپلیتیک، نشریه دانش‌نامه، شماره 5، بهار 1388، ص 100-91.
کورب، لاورنس (2004)، جایگاه خلیج فارس در راهبرد امنیت ملی آمریکا، ترجمه عسگر قهرمان­پور، مجموعه مقالات آمریکا و خاورمیانه؛ راهبردها و چالش­ها، به اهتمام غلامرضا خسروی (1387)، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی، ص 182-165.
کوشکی، محمدصادق؛ میرحسینی، فرشته (1400)، لایه­بندی اخراج آمریکا از خلیج فارس»، فصل‌نامه مطالعات راهبردی آمریکا، سال اول، شماره 2، تابستان 1400، ص 164-149.
منوچهری، عباس و همکاران (1393)، رهیافت و روش در علوم سیاسی، تهران: انتشارات سمت.
مؤمنی­راد، اکبر و همکاران (1392)، تحلیل محتوای کیفی در آیین پژوهش: ماهیت، مراحل و اعتبار نتایج»، فصل‌نامه اندازه­گیری تربیتی، سال چهارم، شماره 14، زمستان 1392، ص 222-187.
نجفی‌سیار، رحمان (1399)، الزامات راهبردی خروج ایالات متحده آمریکا از منطقه غرب آسیا»، مجموعه مقالات اولین همایش بین­المللی افول آمریکا، آبان 1399، تهران: دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام و دانشگاه جامع امام حسین(علیه‌السلام).
دوره 15، شماره 54
فصلنامه بهار
خرداد 1401
صفحه 11-42
  • تاریخ دریافت: 28 مرداد 1400
  • تاریخ بازنگری: 04 بهمن 1400
  • تاریخ پذیرش: 04 بهمن 1400
  • تاریخ انتشار: 01 خرداد 1401