ریشه‌‌ها و پیامدهای امنیتی نفوذ رژیم صهیونیستی در خلیج فارس با تأکید بر نقش محوری محمد بن‌سلمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: استاد، گروه علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، تهران، ایران

2 استاد، گروه علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، تهران، ایران

3 دانشیار، گروه علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، تهران، ایران

4 دانشجوی دکتری علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، تهران، ایران

چکیده

مسأله روابط اعراب و رژیم صهیونیستی را باید یکی از چالش‌های مهم سیاسی و امنیتی در جهان اسلام دانست. گذشته از تعهدات اعراب به آرمان‌های قدس به‌مثابه نخستین قبله‌گاه مسلمین، این مسأله در طول تاریخ اهمیتی ملی‌گرایانه داشته است. تا پیش از جریانات منتهی به بیداری اسلامی، روابط میان اعراب و رژیم صهیونیستی در بهترین حالت، حول مسائلی هم‌چون طرح‌های صلح بوده است. در این میان، عربستان سعودی که به‌نوعی، خود را زمامدار جهان اهل سنت می‌داند، درخصوص مسأله فلسطین همواره حمایت‌های ضمنی و تلویحی خود را نشان داد اما با ظهور محمد بن‌سلمان در مقام ولایت‌عهدی و بسط روابط خارجی به‌ویژه با امریکا، مسأله روابط با رژیم اشغالگر قدس به‌صورت جدی مطرح گردید و حتی در ادامه، با تلاش‌های ترامپ کشورهایی هم‌چون امارات و بحرین، جزو نخستین کشورهای خلیج فارس بودند که در سال 2020 به برقراری روابط رسمی دیپلماتیک با رژیم صهیونیستی مبادرت نمودند. در این مقاله تلاش نویسندگان حول پاسخی مستدل به این سؤال اصلی است که نقش عربستان سعودی به‌ویژه محمد بن‌سلمان در نفوذ رژیم صهیونیستی در خلیج فارس و برقراری روابط رسمی دیپلماتیک با اعراب این منطقه چیست؟ یافته‌های مقاله با استفاده از روش تحلیلی ـ توصیفی و تئوری موازنه تهدید، نشان‌دهنده سه هدف کلان است. نخستین مسأله، پوشش خلأ حمایت‌های ترامپ پس از شکست در انتخابات ریاست جمهوری امریکا؛ دوم، اثبات شایستگی پادشاهی آینده سعودی‌ها در ازای عادی‌سازی روابط با صهیونیست‌ها و تحقق طرح معامله قرن و سوم، تغییر نگاه‌ها و رویکردهای نخبگان‌ابزاری و فکری نسل جدید رهبران عرب در قبال رژیم صهیونیستی با تأکید بر زوال ناسیونالیسم عربی. پیامدهای امنیتی، نظامی و حفاظتی این مسأله نیز در سه سطح موردبررسی قرار خواهد گرفت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Origins and Consequences of Israeli Influence Syndrome in the Persian Gulf with Emphasis on the Pivotal role of Saudi Arabia and Analysis of Its Consequences

نویسندگان [English]

  • Ebrahim Barzegar 1
  • MohammadBagher khorramshad 2
  • bbasAli Rahbar 3
  • Abdolreza Alishahi 4
1 Professor of political science at Allameh Tabataba'i University, , Tehran, Iran
2 Professor of political science at Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
3 Associate professor of political science at Allameh Tabataba'i University
4 PhD student of Political Science at Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The issue of Arab relations and the Zionist regime should be one of the important political and security challenges in the Muslim world. Aside from the Arab obligations to the Quds's ideals as the first causes of Muslims, this issue has had nationalist importance. Until the currents leading to Islamic awakening, relations between the Arabs and the Zionist regime were at best, around issues such as peace plans. Meanwhile, Saudi Arabia, a variety of people in the world of Sunnis, has always shown its implicit and implicit support, but with the advent of Muhammad Ben Salman in the provincial and expanding foreign relations, especially with the United States, the issue of relations with the occupation regime Qods was seriously raised and even continued, with Tramp’s efforts such as the UAE and Bahrain, were among the first Gulf countries, which in 2020 had established official diplomatic relations with the Zionist regime. In this paper, the attempts of the writers around the real answer are the main question, which is the role of Saudi Arabia, especially Muhammad Ben Salman in the influence of the Zionist regime in the Persian Gulf and the establishment of official diplomatic relations with the Arabs? The findings of the paper indicate three macro targets using descriptive analytical method and the threat balance theory. The first problem, covering the vacuum of Tramp's support after failure in the presidential election; Second, proving the merits of the future kingdom of the Saudis in exchange for the normalization of relations with the Zionists and the realization of the trading and third transaction plan, the change in the views and approaches of the elite and intellectuals of the new generation of Arab leaders towards the Zionist regime, emphasizing the decline of Arab nationalism. The security, military and protective implications of this issue will also be subjected to three levels.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Saudi Arabia
  • Israel
  • Persian Gulf
  • Wahhabism
  • Muhammad bin Salman

Smiley face

منابع
فارسی
آدمی، علی؛ نظیفی‌نائینی، نازنین؛ بیژن، عارف (1397)، رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی: عصر جدیدی از همکاری دوجانبه، فصل‌نامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، دوره هفتم، شماره 27، صص 227-119.
اختیاری‌امیری، رضا؛ رشیدی، احمد؛ سلطانیان، عبدالله (1399)، ائتلاف دوفاکتو عبری ـ عربی و امنیت ملی ج.ا.ایران، فصل‌نامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، دوره نهم، شماره 33، صص 125-101.
امام‌زاده‌فرد، پرویز (1390)، سیاستهای اسراییل و عربستان سعودی در قبال یکدیگر در دهههای اخیر، فصل‌نامه علوم سیاسی، شماره 16، صص 188-169.
باقری دولت‌آبادی، علی؛ بیگی، مهدی (1399)، انقلاب اسلامی ایران و تأثیرات آن بر مؤلفه‌های قدرت نرم حزبالله لبنان، فصل‌نامه تاریخ، سیاست و رسانه، سال سوم، شماره 10، صص 36-13.
بهرامی‌مقدم، سجاد (1397)، همکاری و تعارض منافع ایالات متحده امریکا ـ عربستان در خاورمیانه، فصل‌نامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، دوره هفتم، شماره 26، صص 301-275.
رستمی، فرزاد؛ تارا، علی‌رضا (1397)، تحلیل روابط عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی‏ در سایه توافق هستهای ایران، فصل‌نامه سیاست جهانی، دوره هفتم، شماره 2، صص 142-115.
سهرابی، محمد؛ جنتی احسان، (1394)، اولویت‌های سیاست خارجی و امنیتی رژیم صهیونیستی در فضای نوین منطقه ای، فصلنامه مطالعات روابط بین الملل، دوره هشتم، شماره 31، صص 174-141.
سیفی، عبدالمجید (1399)، واقع‌گرایی نوکلاسیک چارچوبی برای تحلیل سیاست خارجی عربستان در قبال بیداری اسلامی، فصل‌نامه سیاست، دوره پنجاهم، شماره 2، صص 627-611.
طیرانی‌شعرباف، محمدرضا؛ درخشه، جلال (1399)، فرآیند دولت ـ ملتسازی در رژیم صهیونیستی؛ چالشی در مسیر ماندگاری و بقا، فصل‌نامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، سال دهم، شماره 2، صص 29-1..
عالیشاهی، عبدالرضا؛ فروزان، یونس (1398)، ماهیت راهبردهای تهاجمی ترامپ در برابر جمهوری اسلامی ایران؛ ریشه‌ها و پیامدهای امنیتی و نظامی، فصل‌نامه سیاست دفاعی، سال بیست و هفتم، شماره 26، صص 112-85..
فرجی‌راد، عبدالرضا؛ شاملو، رضا (1399)، واکاوی اهداف و اجزای طرح صلح ترامپ موسوم به معامله قرن و تأثیر آن بر جایگاه منطقه‌ای جبهه مقاومت، دوفصل‌نامه سیاست و روابط بین‌الملل، دوره چهارم، شماره 7، صص 278-249.
قاسمیان، علی (1398)، ترامپ، طرح معامله قرن و چالش‌های فراروی جهان اسلام، فصل‌نامه مطالعات سیاسی، دوره دوازدهم، شماره 45، صص 144-119.
قیمی‌بشنو، فاطمه؛ میرحسینی، سیدمحسن (1399)، بررسی پیامدهای اقتصادی ـ فرهنگی روابط ترکیه و رژیم صهیونیستی بر منطقه خاورمیانه، فصل‌نامه تخصصی علوم سیاسی، دوره شانزدهم، شماره 51، صص 153-129.
کنسر، استیون (1392)، صف‌آرایی جدید در خاورمیانه: دوستان قدیم و اتحادهای جدید عربستان سعودی، رژیم صهیونیستی، ترکیه و ایران، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران: انتشارات پیکان.
مسعودنیا، حسین؛ فروزان، یونس؛ عالیشاهی، عبدالرضا (1395)، جابهجایی قدرت در عربستان سعودی: تأثیرات تغییر ولایتعهدی بر ساختار سیاست خارجی عربستان سعودی، فصل‌نامه رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی، سال هشتم، شماره 47، صص 172-137.
منفرد، مهوش؛ طباطبایی، سیداحمد (1399)، رژیم حقوقی قابل اعمال بر سیاست کشتار هدفمند رژیم صهیونیستی در سرزمین فلسطین، فصل‌نامه مطالعات حقوق عمومی، دوره پنجاهم، شماره 2، صص 636-617.
هاتفی، مریم؛ نامی، محمدحسن؛ عزتی، عزت‌الله (1397)، تحلیل کاهش نفوذ دیپلماتیک رژیم صهیونیستی در خاورمیانه پس از بهار عربی بر اساس مدل swot، فصل‌نامه تخصصی علوم سیاسی، دوره چهاردهم، شماره 45، صص 72-55.
انگلیسی
Abramson, Seth, (2019). Proof of Conspiracy: How Trump's International Collusion Is Threatening American Democracy, NewYork: Macmillan.
Abu Toameh, Khaled. (2019). Saudi Arabia offered Abbas $10 billion to accept Trump’s peace plan, The Guardian.
Berger, Miriam, (2020), Israel’s relations in the Middle east, explained, Washingtonpost, August 15.
Ben Hubbard, (2020), MBS: The Rise to Power of Mohammed bin Salman, NewYork: Tim Duggan Books.
Ben Smith, (2020), The diplomatic deals between Israel and the UAE and Bahrain, London: House of Commons Library.
Black, Ian, (2017), Enemies and Neighbors: Arabs and Jews in Palestine and Israel, 1917-2017, New York: Atlantic Monthly Press.
Blumenthal, Max. (2019). The Management of Savagery, London: Verso.
Coll, Steve, (2017), The Deal of the Century: The Breakup of AT&T, NewYork: Open Road Media
Forouzan, Younes; Alishahi, Abdolreza and Soleimani Souchelmaei, Hamid, (2019), An Analysis of Russian Political Communicationafter Islamic Awakening; Case Study: Iran and Saudi Arabia, Annals of Journalism and Mass Communication, 1(3), PP 31-39.
Gearan, Anne. (2020). Trump emboldened Israel and Saudi Arabia; now Biden will try to rein them in. A little, Washingtonpost, December 9.
Herzog, Chaim and Gazit, Shlomo, (2005), The Arab-Israeli Wars: War and Peace in the Middle East, NewYork: Vintage.
Hope, Bradley and Scheck, Justin, (2020), Blood and Oil: Mohammed bin Salman's Ruthless Quest for Global Power, NewYork: Hachette Books.
Koelbl, Sussane, (2020), Behind the Kingdom's Veil: Inside the New Saudi Arabia under Crown Prince Mohammed bin Salman (Middle East history and travel, For Readers of Blood and Oil), London: Mango Publications.
Matthiesen, Toby, (2013), Sectarian Gulf: Bahrain, Saudi Arabia, and the Arab Spring That Wasn't, La Vergne: Stanford Briefs.
Riedel, Bruce, (2019), Kings and Presidents: Saudi Arabia and the United States since FDR (Geopolitics in the 21st Century), Washington, D.C.: Brookings Institution Press.
Soleimani Souchelmaei, Hamid; Aghamolaei, Mohammadali and Alishahi, Abdolreza, (2020), Security Discourse in the Middle East Analysis of the issue of insecurity in the Islamic world in Post Islamic Awakening, Latvia: Scholar Press.
Ulrichsen, Kristian and Cafiero, Giorgio, (2020), Oman plays it safe on Israel, London: Middle
East Institute.
Wilson, Owen, (2019), Murder in Istanbul: Jamal Khashoggi, Donald Trump and Saudi Arabia, London: Gibson Square.