واکاوی نقش گروه ویژه اقدام مالی (FATF) در کارآمدسازی تحریم‌های یکجانبه امریکا (موردمطالعه؛ ایران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: استادیار دانشگاه جامع امام حسین علیه‌السلام، تهران، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه جامع امام حسین علیه‌السلام، تهران، ایران

چکیده

استفاده از سلاح تحریم روند تصاعدی داشته و به سیاست محوری امریکا در مهار و مقابله با کشورهای مستقل تبدیل شده است. هم‌زمان با توسعه تحریم‌های یکجانبه امریکا، تحرک و اقدامات گروه ویژه اقدام مالی (فاتف) به‌عنوان مقابله با پولشویی و تأمین مالی تروریسم در نظام بین‌الملل افزایش یافته است. گرچه هم‌زمانی تحرکات این دو نهاد معنی‌دار است، اما روابط کارکردی این دو نهاد بر یکدیگر و تأثیر آن بر کشورهای تحت تحریم، شناخته شده نیست و کمتر مورد توجه پژوهشگران بوده است. درخصوص ایران که هدف شدیدترین تحریم‌های امریکاست، پیوستن به فاتف چه عواقب و فواید محتملی درپی دارد؟ این سؤال مهمی است که پاسخ به آن ضرورت و نیازمندی مسئولان کشور در اتخاذ نحوه مواجهه را می‌طلبد. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی اسناد مرتبط پرداخته و تلاش می‌کند به این سؤال پاسخ دهد. نتایج نشان می‌دهد گروه ویژه اقدام مالی گرچه در ظاهر یک نهاد بین‌الدولی است، اما تحت نفوذ امریکاست و سیاست‌های آن از چهار طریق موجب کارآمدسازی و تدقیق تحریم‌ها می‌شود. برنامه اقدام این گروه درخصوص ایران از شش جهت نادرست و از دو مسیر زیر تکمیل‌کننده و تقویت‌کننده تحریم‌های امریکاست: الحاق به کنوانسیون‌ها موجب محدودسازی رفتار ایران در دور زدن تحریم‌ها و حمایت از محور مقاومت می‌شود که تخطی از آن، رژیم جدیدی از تحریم‌ها ذیل شورای امنیت سازمان ملل را به‌دنبال دارد. بانک‌ها و اشخاص حقوقی ملزم به اعمال تحریم‌ها و قطع ارتباط با اشخاص تحریمی در داخل ایران می‌شوند و مسیر خود تحریمی نهادهای انقلابی را در داخل کشور به‌دنبال دارد. بنابراین، الحاق به فاتف نه‌تنها تسهیل‌کننده تحریم نیست، بلکه موجب خودتحریمی نهادهای دفاعی و حافظ امنیت ملی کشور و باعث تقویت اثرگذاری تحریم‌های اولیه و ثانویه امریکاست. لذا تصویب و اجرای کامل برنامه اقدام فاتف، تعهدی یک‌طرفه، مضر و بدون فایده است که تنها اجماع جهانی مقابله با جمهوری اسلامی را ازمنظر مالی و اقتصادی بیش‌از‌پیش فراهم خواهد کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Role of the Financial Action Task Force (FATF) in the Effectiveness of the US Unilateral Sanctions (Case Study: Iran)

نویسندگان [English]

  • yahya alavi 1
  • Mohsen Joodaki 2
1 Corresponding author: assistant professor of Imam Hossein Comprehensive University, Tehran, Iran
2 Master student of Imam Hossein Comprehensive University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Employing sanctions has increased now, and has become a dominant US policy in containment and confrontation with independent countries. Along with imposing the unilateral US sanctions, the activities and measures of the Financial Action Task Force (FATF) to combat money laundering and terrorist financing in the international system have increased. Although the simultaneousness procedures of these two institutions are significantly obvious, the functional relationship between them and their effects on the countries under sanctions are not known and has not been considered by researchers sufficiently. What are the possible consequences and benefits of joining FATF for Iran, the most significant target of the US sanctions? This is an essential question requiring an answer by the country's officials while adopting how to make a deal. This descriptive-analytical research is intended to review the relevant documents to answer this question. The results revealed that FATF, although appearing as an international entity, is under US influence, and its policies make sanctions more effective in four ways. The group's action plan regarding Iran is incorrect in six respects. It and justifies and reinforces US sanctions in two ways: 1) Joining to the conventions restricts Iran's activities in circumventing sanctions and supporting the Axis of Resistance, and the violation of these conventions leads to new regime of sanctions under the UN Security Council. 2) The banks and legal entities are required to impose sanctions and cut ties with sanctioned individuals inside Iran, and a type of self-sanctioning approach follows revolutionary institutions within the country. Therefore, joining FATF does help ease the load of sanctions; rather, it leads to self-sanctions against defense institutions and the support of national security, and reinforces the effectiveness of US primary and secondary sanctions. Consequently, the ratification and full implementation of the FATF is a unilateral, harmful and useless commitment, which only helps the global consensus confront the Islamic Republic financially and economically mush easily.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Unilateral US sanctions
  • Iran
  • Financial Action Task Force (FATF)

Smiley face

  • ارجمندنژاد، عبدالمهدی (1392)، استانداردهای بین‌المللی مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم، فردوس زارع قاجاری و علی قائم‌مقامی، چ اول، تهران: نشر تاش.
  • براتی، مسعود و حاجیلو، حسین (1398)، کارکرد استانداردهای FATF در اثرگذاری بیشتر تحریم‌های امریکا، مجموعه مقالات اولین کنفرانس اقتصاد جهانی و تحریم‌ها.
  • دفتر مطالعات گفتمان انقلاب اسلامی (1397)، خودتحریمی؛ جستاری در مفهوم، ابعاد و پیامدهای خسارت‌بار FATF، قم: انتشارات شهید کاظمی.
  • فولادی، مسعود (1397)، بررسی گروه ویژه اقدام مالی (FATF)، پیامدهای عضویت ایران، دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی.
  • شبکه کانون‌های تفکر ایران، نگاهی تحلیلی به تعامل میان ایران و گروه ویژه اقدام مالی،