نقد نظام اطلاعات در گروه ویژه اقدام مالی (FATF)و ارائه یک مدل جایگزین اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: مرکز اقتصاد مقاومتی، دانشکده مدیریت و برنامه‌ریزی، دانشگاه جامع امام حسین(ع)

2 دکتری علوم اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

پولشوئی، یکی از مسائل مهم تعامل ایران و گروه ویژه اقدام مالی (FATF) است و این مسئله و تعامل با گروه ویژه، برای سا‌‌‌ل‌های متمادی به‌علت اهمیت پولشوئی در اقتصاد، همچنان در سیاست خارجی ایران مطرح می‌باشد. درهمین‌راستا یکی از نکات÷ اصلی در این تعامل، نظام تولید، نگهداری و تبادل اطلاعات در گروه ویژه اقدام مالی است، به‌گونه‌ای‌که مشخص شود چه اطلاعاتی، چگونه، و توسط چه کسانی و با چه خصوصیاتی باید تولید، نگهداری و تبادل شود. این مسئله بلندمدت بوده و در شرایط مختلف سیاسی و اقتصادی نیز همواره می‌تواند مدّنظر قرار گیرد. بنابراین در این تحقیق بعد از شناخت ساختار تولید و تبادل اطلاعات  گروه ویژه اقدام مالی، با استفاده از اصول اسلامی و با استفاده از روش تحلیل محتوا همراه با اجتهاد فقهی در ارتباط با مسئله اطلاعات، درنهایت به استخراج و طراحی الگوی ایرانی ـ اسلامی تولید، نگهداری و تبادل اطلاعات در ارتباط با پولشویی پرداخته می‌شود. این تحقیق در نوع خود یک موضوع کاملاًجدید بوده و دارای سابقه نمی‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Critical View on the Information System of the Financial Action Task Force (FATF):Proposing an Alternative Islamic Model

نویسندگان [English]

  • mahdi mohammadi 1
  • mahdi najafielmi 2
1 Corresponding author: Center for Resistive Economy, Faculty of Management and Planning, Imam Hussein Comprehensive University
2 PhD in Economics, Payame Noor University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Money laundering has brough about an essential challenge in the interaction between Iran and the Financial Action Task Force (FATF).  The challenge in the interaction with the FATF has involved an issue in Iran's foreign policy for many years due to the importance of money laundering in economy. Actually, an essential point in this interaction relates to the system of production, keeping, and exchange of information in the Financial Action Task Force in order to identify what information, how, and by whom, and with what features about money exchange should be produced, maintained and exchanged. This has covered a long-term discussion and can always be considered in various political and economic situations. Indeed, considering Islamic principles through content analysis method with jurisprudential Ijtihad in relation to the issue of information, and having recognized the structure of production and information exchange of the Financial Action Task Force, this research tries to identify and design the Iranian-Islamic model of production and keeping information on money laundering. This is a completely innovative research with no history.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Financial Action Task Force (FATF)
  • Iran
  • production system
  • information keeping and exchange
  • transparency
  • Islamic principles

Smiley face

  • ابوالحسنی هستیانی، اصغر و دانیالی، قربان (1397)، تدوین الگوی راهبردی پیشگیری از پولشوئی در ساختار بانکی کشور (موردمطالعه: بانک صادرات ایران)، فصلنامه علمی ـ پژوهشی مدیریت سازمان‌های دولتی، دوره 6، ش 4، پاییز 1397: 11 ـ 24
  • برزنونی، محمدعلی (1397)، تجسس در امور امنیتی و اطلاعاتی؛ رویکردی فقهی، مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه جامع امام حسین علیه‌السلام.
  • برون، رسول؛ برون، رضوان و زراسوند، غلامرضا (1393)، پدیده پولشوئی و اثرات آن بر اقتصاد کلان، اولین کنفرانس ملی اقتصاد، مدیریت و فرهنگ ایرانی ـ اسلامی.
  • توکلی، محمدجواد (1395)، انگیزش و تربیت اخلاقی در نظام مالیاتی اسلام، پژوهشنامه مالیات 32، مسلسل 80، زمستان 1395.
  • جوادی، فاطمه؛ صالحی، سیدمهدی و قریشی، سیدمهدی (1398)، واﮐﺎوی ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻓﻘﻬﯽ اﻣﺎره ﻣﺠﺮﻣﯿﺖ در ﺟﺮمﭘﻮلشویی، مجله فقه و مبانی حقوق اسلامی، س 52، ش 1، بهار و تابستان 1398.
  • حدادی، مهدی و مرادیان، بهرام (1398)، مفهوم مراقبت بایسته در حقوق بین‌الملل و مقررات گروه ویژه اقدام مالی، مجله حقوقی بین‌المللی، ش 61، پاییزو زمستان 1398: 165 ـ 202.
  • حسین‌پور، داود؛ معدنی، جواد؛ شریف‌زاده، فتاح و محقق‌نیا، محمدجواد (1397)، تدوین چارچوب خط‌مشی‌گذاری تعاملی برای مبارزه با پولشویی در سیستم بانکداری جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه علمی - پژوهشی سیاست‌گذاری عمومی، دوره 4، ش 2، تابستان 1397: 9 ـ 32.
  • حکیمی، محمد (1388)، امام رضا علیه‌السلام، زندگی و اقتصاد، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ پنجم.
  • خمینی، امام روح ا... (1361)، صحیفه‌ نور.
  • رضائی، غلامحسین (1385)، معاونت در قتل، نشریه دادرسی، ش 60.
  • رهبرپور، علی و تقوی، سیدعباس (1397)، معاونت در خودکشی با نگاهی به قوانین موضوعه ایران، نشریه کاراگاه، سال یازدهم بهار 1397، ش 42.
  • سعادتی لیلان، داریوش (1396)، پولشویی از وبگاه پژوهشکده باقرالعلوم.
  • شفیع‌زاده دیزجی، توحید و اردبیلی، محمدعلی (1397)، الزامات مبارزه با پولشویی در حقوق کیفری ایران در پرتو حقوق کیفری فراملی، دوفصلنامه دانشنامه حقوق اقتصادی دوره جدید، سال بیست‌وپنجم، ش 13، بهار و تابستان.
  • شمس ناتری، محمدابراهیم، و حیدری، علی‌مراد (1383)، جرم‌انگاری پولشوئی، نشریه فقه و حقوق، ش 1.
  • عباسی، اصغر (1386)، معرفی گروه ضربت اقدام مالی، پژوهشنامه حقوق و علوم سیاسی، سال دوم، ش5، تابستان.
  • عزیزنژاد، صمد و نجفی علمی، محمدمهدی (1398)، بررسی تعامل ایران و گروه ویژه اقدام مالی() باتأکیدبر نقش مجلس شورای اسلامی، انتشارات دانشگاه امام حسین علیه‌السلام.
  • فولادی، مسعود (1397)، بررسی گروه ویژه اقدام مالی (FATF)، پیامدهای عضویت ایران، مجله دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، س اول، ش 3، مرداد.
  • قربانی، محمدعلی و پورشعبانعلی، محمد (1397)، تجسس از دیدگاه فقه امامیه، مطالعات فقهی و فلسفی، س نهم، ش 33، بهار: 31 ـ 57.
  • کتاب استانداردهای بین المللی مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم (توصیه‌های چهل‌گانة گروه ویژة اقدام مالی گروه ویژه اقدام مالی)، انتشارات تاش با همکاری بانک مرکزی، س 1392.
  • کرمی، محمدمهدی، و پورمند (نبی‌زاده)، محمد (1385)، مبانی فقهی اقتصاد اسلامی، قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه و تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
  • محبوبی، قربانعلی؛ شهبازی، نجفعلی و صادقی عمروآبادی، بهروز (1389)، تحلیل آثار پولشویی بر امنیت اقتصادی، فصلنامه آفاق امنیت، س سوم، ش 9، زمستان 1389.
  • مطهری‌خواه، ذبیح‌الله (1395)، بررسی فقهی حکم پولشوئی از دیدگاه امام خمینی(ره)، پژوهشنامه متین، سال هجدهم، ش 70، بهار: 89 ـ 111.
  • معدنی، جواد و حسین‌پور، داود (1398)، تدوین الگوی مبارزه با پولشوئی با استفاده از رویکرد خط‌مشی‌گذاری تعاملی، فصلنامه علمی مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری، دوره 9، ش 30، بهار.
  • نجفی علمی، محمدمهدی (1394)، درآمدی بر شفافیت بانکی: مطالعه موردی بخشنامه «ضوابط ناظر بر حداقل استانداردهای شفافیت و انتشار عمومی اطلاعات توسط مؤسسات اعتباری» (ویرایش اول)، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، گروه بازارهای مالی.
  • نصراللهی، زهرا و حکیمی، ندا (1394)، بررسی روند حجم پولشویی و تأثیر آن بر مصرف در ایران: رویکرد مدل ساختاری با کاربرد نرم افزار آموس گرافیک (1358ـ 1389)، فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسی‌های اقتصادی سابق)، دوره 12، ش 4، زمستان: 135 ـ 157.
  • وبگاه گروه ویژه اقدام مالی.