طراحی الگویی از چگونگی ارتقای ظرفیت‌های قدرت نرم در سیاست‌گذاری دفاعی جمهوری اسلامی ایران؛ باتأکیدبرراهبردهای تحقق آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری علوم سیاسی گرایش سیاست‌گذاری عمومی، مدرس دانشگاه افسری امام علی(ع)، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری سیاست‌گذاری علم و فناوری، مدرس دانشگاه افسری امام علی(ع)، تهران، ایران

چکیده

چگونگی تأمین امنیت و مقابله با تهدیدات و مخاطرات محیط پیرامونی، یکی از موضوعاتی است که در صدر اولویت تصمیم­گیری­ و سیاست‌گذاری­ دفاعی ـ امنیتی دولت­ها قرار دارد. دراین‌بین، باتوجه‌به گسترش تهدیدات نرم، توجه به ابعاد مختلف قدرت نرم در کنار قدرت سخت، در پیگیری سیاست­های دفاعی و امنیتی ضرورت پیدا می­کند. کشورهایی که از ظرفیت­های قدرت نرم در سیاست‌گذاری­های دفاعی خود درست استفاده نمایند، پیروزی­های قابل‌توجهی را در حوزه دفاع و امنیت بدون صرف هزینه­های گزاف نظامی، به‌ارمغان خواهند آورد. ازاین­رو، در این پژوهش تلاش شده است الگویی از چگونگی ارتقای ظرفیت‌های قدرت نرم در سیاست‌گذاری دفاعی ج.ا.ایران ارائه شود. برای این کار، به شیوه میدانی (مصاحبه) داده­ها و اطلاعات جمع­آوری و با استفاده از روش گرانددتئوری (داده‌بنیاد)، تجزیه‌وتحلیل کیفی داده­ها انجام گرفته است. جامعه آماری این تحقیق شامل تعداد 22 نفر از استادان، صاحب­نظران، پژوهشگران و کارشناسان حوزه پژوهش است که با استفاده از روش تعیین نمونه‌گیری زنجیره‌ای انتخاب شده­اند. نتایج حاصله حاکی از آن است که ارتقای ظرفیت­های قدرت نرم در سیاست‌گذاری دفاعی ج.ا.ایران، آثار و پیامدهای موفقیت­آمیز و مثبتی را هم در حوزه تدوین و هم در حوزه اجرای سیاست­های دفاعی و همچنین پیامدهای مثبتی را در سطح ملی و سطح بین­المللی برای جمهوری اسلامی ایران درپی دارد.

Anderson, James E. (1994), Public Policymaking: And Introduction, 2nd ed, Geneva, IL: Houghton Mifflin.
Baldwin, D. (2003). Power and International Relations, In W. Carlsnaes et al. (eds). Handbook of International relations, London: sage.
Creswell, J. (2004). Research design: Qualitative and quantitative approaches.
Creswell, J.W. (2005), Educational Research: Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research (2nd edition).
Lasswell, Harold (1951), the policy Orientation, in Daniel Lerner, Harold Lasswell, the policy sciences: recent Developments in scope and Method, Stanford: Stanford university press.
Ney, Josef (2002), the Paradox of American Power, Oxford: Oxford University Press.
Strauss, Anselm L., & Corbin, Juliet (1998), Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory, 2nd Ed., Sage.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Designing a Model for Improving Soft Power Capacity in the Defense Policy of the Islamic Republic of Iran, Emphasizing on the Strategies for Its Realization

نویسندگان [English]

  • yaghoob yousefvand 1
  • MOHAMMAD MEHDI MALEKI 2
1 PhD in political science, public policymaking, Lecturer at Imam Ali Military University, Tehran, Iran
2 PhD candidate in science and technology policy, Lecturer at Imam Ali(AS) Military University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Ways of ensuring security and confronting environmental threats and dangers involves top priorities of government’s decision-making and policymaking. In the meantime, due to the upgrading of soft threats, it is necessary to consider various dimensions of soft power, along with hard power, in pursuing defense and security policies. Countries which make good use of their soft power capacities in their defense policies achieve significant successes in their defense and security without suffering from excessive military costs. Hence, this study is intended to make an attempt to design a model for improving the capacity of soft power in the defense policy of the Islamic Republic of Iran. To do this, the data was collected by survey method (interviews), and qualitative data analysis (grand theory method) was used for data analysis. The statistical population of this study consists of 22 professors, experts, and researchers in the field of this research selected by chain sampling method. The results indicated that the enhancement of soft power capacities in Iranian defense policy can bring about both positive and successful effects and implications in the formulation and implementation of defense policies. It can also result in positive outcomes at national and international levels for the Islamic Republic of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Defense policy making
  • soft power
  • defense policy
  • defense strategy

Smiley face

  • آقاجانی، احمد و عسگری، محمود (1390)، نقش­آوری اتاق­های فکر در سیاست‌گذاری دفاعی ـ امنیتی، فصلنامه راهبرد دفاعی، ش 32: 137 ـ 172.
  • اسمیت، کوین­بی و لریمر، کریستفر دبلیو (1396)، درآمدی نظری بر سیاست عمومی، ترجمه بهزاد عطارزاده، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چ نخست.
  • افتخاری، اصغر و کمالی، علی (1394)، ساختار قدرت نرم در گفتمان اسلامی، قدرت نرم، س پنجم، ش 12.
  • تهامی، سیدمجتبی (1390)، امنیت ملی، اکترین سیاست­های دفاعی و امنیتی، ج اول و دوم، تهران: سازمان عقیدتی سیاسی ارتش، چ اول.
  • جعفری، عمار و کریمی، فریبا (1396)، سیاست‌گذاری حرفه­ای در نظام آموزشی در هزاره سوم باتأکیدبر مبحث آینده‌پژوهی، ماهنامه علمی ـ تخصصی شباک، ش 10.
  • جمالی، علی (1397)، تأثیر عوامل قدرت نرم انقلاب اسلامی بر پیشگیری از تهاجم نظامی نظام سلطه به جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه سیاست دفاعی، ش 103.
  • جنیدی، رضا و ملائی، مسعود (1398)، راهبردهای مبتنی‌بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در مقابله با قدرت هوشمند ایالات‌متحده امریکا، فصلنامه راهبرد سیاسی، ش 8.
  • حاجی‌پور، ابراهیم (1394)، طراحی مدلی آسیب­شناسی اجرای خط­مشی عمومی در ایران، رساله دکتری، رشته مدیریت گرایش سیاست‌گذاری عمومی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس.
  • حافظ­نیا، محمدرضا (1386)، مقدمه­ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، انتشارات سمت.
  • حسنلو، خسرو (1388)، مروری بر مفاهیم جنگ، انتشارات علوم و فناوری دفاعی.
  • حیات­مقدم، امیر و کلانتری، فتح­الله (1397)، سالنمای دفاعی ـ امنیتی محیط پیرامونی جمهوری اسلامی ایران، تهران: دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی، چ اول.
  • حیدرخانی، صادق (1376)، اصول و مفاهیم صورت‌بندی (سلسله‌مراتب) استراتژی، فصلنامه مطالعات بسیج، ش 15.
  • دانایی­فرد، حسن و امامی، سیدمجتبی (1386)، استراتژی­های پژوهش کیفی: تأملی بر نظریه­پردازی داده­بنیاد، فصلنامه اندیشه مدیریت، ش 2.
  • رشاد، افسانه (1394)، کارکرد قدرت نرم در فرایند سیاست خارجی و امنیت ملی ج.ا.ایران (1357 ـ 89)، رساله دکتری، رشته روابط بین­الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
  • زهدی، یعقوب و عسگری، محمود (1387)، شاخص­های ارزیابی سیاست دفاعی، فصلنامه راهبرد دفاعی، ش 23.
  • سیف­زاده، سیدحسن (1385)، اصول روابط بین­الملل (الف و ب)، چ پنجم، تهران: نشر میزان.
  • عبدی، بهنام و نادری، علیرضا (1397)، ملاحظات سیاستی استقرار فرهنگ دفاعی آینده­نگر درراستای الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت براساس تدابیر مقام معظم فرماندهی کل قوا (مد ظله‌العالی)، فصلنامه آینده­پژوهی، س دوم، ش 6.
  • عسگری، محمود (1389)، چارچوبی برای تبیین دیپلماسی دفاعی، نامه دفاع، مرکز تحقیقات دفاعی راهبردی، ش 17.
  • غرایاق زندی، داود (1389)، درآمدی بر سیاست‌گذاری امنیت ملی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی، چ اول.
  • قیصری، نوراله و خضری، احسان (1395)، سیاست دفاعی نظام جمهوری اسلامی ایران: بررسی اسناد کلان، فصلنامه رهیافت اسلامی، س دهم، ش 37.
  • لباف، فریبا (1390)، مقابله با جنگ نرم در دانشگاه، باتأکیدبر نقش اساتید و دانشجویان، فصلنامه توسعه مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی، ش 21.
  • محمدی فاتح، اصغر (1394)، طراحی مدلی برای ارتقای ظرفیت سیاست‌گذاری در ایران، رساله دکتری، رشته مدیریت گرایش سیاست‌گذاری عمومی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس.
  • محمدی، منوچهر (1387)، منابع قدرت نرم، سرمایه اجتماعی نظام جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه 15 خرداد، ش 16.
  • ملک‌محمدی، حمیدرضا (1394)، مبانی و اصول سیاست‌گذاری عمومی، تهران: انتشارات سمت، چ اول.
  • میرزایی، خلیل (1390)، شیوه علمی مقاله‌نویسی، تهران: انتشارات جامعه­شناسانه، چ دوم.
  • نای، جوزف (1389)، قدرت نرم، ترجمه­ سیدمحسن روحانی و مهدی ذوالفقاری، چ سوم، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
  • نجفی، سجاد و خسروی، علی‌رضا (1398)، مؤلفه‌های افزایش قدرت نرم و عمق راهبردی ایران در سوریه و عراق پس از ظهور داعش، فصلنامه آفاق امنیت، ش 43.
  • وحیدی، موسی­الرضا (1386)، فراتکنولوژی و تحول مفهوم قدرت در روابط بین­الملل، فصلنامه مطالعات راهبردی، س دهم، ش چهارم.
  • هرسیج، حسین و همکاران (1388)، ژئوپولیتیک قدرت نرم ایران، پژوهشنامه علوم سیاسی، س چهارم، ش 2.