مسئولیت بین‌المللی امریکا در قبال ترور شهید قاسم سلیمانی و ظرفیت های حقوقی پیگیری قضایی جمهوری اسلامی ایران

دهنوی, وحید; تقی زاده انصاری, مصطفی; رحیمی, فتح الله

مسئولیت بین‌المللی امریکا در قبال ترور شهید قاسم سلیمانی و ظرفیت های حقوقی پیگیری قضایی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری حقوق بین‌الملل عمومی، دانشکدۀ علوم انسانی‌، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران

² نویسندۀ مسئول: استادیار حقوق بین‌الملل‌، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران

³ استادیار حقوق بین الملل ، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران

چکیده

سردار قاسم سلیمانی در حملۀ پهباد امریکایی به فرودگاه بغداد در بامداد جمعۀ ۱۳ دی ۱۳۹۸ ترور شد. در این حمله ابومهدی المهندس از فرماندهان گروه شبه‌نظامی عراقی حشدالشعبی به‌همراه ۱۰ تن دیگر به شهادت رسیدند. وزارت دفاع امریکا اعلام کرد که دستور این حملۀ هوایی را دونالد ترامپ، رئیس‌ جمهوری و فرماندۀ کل قوای این کشور صادر کرده ‌است. این موضوع بهدلیل پیامدهای مختلف داخلی و جهانی از لحاظ موازین بین‌المللی قابل تحلیلوبررسی است. در این مقاله نویسنده با انجام مصاحبه با اساتید مطرح حقوق بین‌الملل ایران، سعی در تبیین این مسئله داشته است که اولاً: امریکا مطابق پیش‌نویس مسئولیت بین‌المللی دولتها مصوب 2001 کمیسیون حقوق بین‌الملل، دارای مسئولیت بین‌المللی است یا خیر. ثانیاً: اینکه ج.ا.ایران از چه طرقی می‌تواند به احقاق حق و اقامۀ دعوی حقوقی بپردازد. فرضیۀ پژوهش نشان می‌دهد که عناصر فعل متخلفانۀ امریکا وفق مادۀ 2 پیش‌نویس مزبور قابل احراز و مسئولیت بین‌المللی متوجه این کشور است و ج.ا.ایران می‌تواند جهت اقامۀ دعوی به برخی مراجع بین‌المللی و داخلی مراجعه نماید و در مواردی که حصول نتیجه از طریق مراجع ذیصلاح مقدور نباشد، می‌توان با توسل به دکترین خودیاری، احقاق حق نماید.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.25381857.1399.13.48.5.4

عنوان مقاله [English]

The International Responsibility of America for the Assassination of Martyr Ghasem Soleimani, and I.R.I Potential Rights for Judicial Prosecution

نویسندگان [English]

Vahid Dehnavi ¹
Mustafa Taghizadeh Ansari ²
Fathollah Rahimi ³

¹ PhD candidate in general international law, Faculty of Humanities, Islamic Azad University of North Tehran

² Corresponding author: assistant professor in international law, Faculty of Humanities, Islamic Azad University of North Tehran

³ Assistant professor of International Law, Faculty of Humanities, Islamic Azad University of North Tehran

چکیده [English]

Commander Qassem Soleimani was assassinated in a US drone strike on Baghdad airport on the morning of Friday, January 4, 2010. Abu Mahdi al-Mohandes, a commander of the Iraqi al-Hashd al-Sh’abi militia group, was also assassinated in the attack together with 10 others. The US Department of Defense announced that the order for the airstrike was issued by President Donald Trump, the Commander-in-Chief of the Armed Forces. Due to various internal and global consequences of this event, it can be analyzed in terms of international standards. Interviewing prominent professors of Iranian international law, this study aims at finding out whether the United States is internationally responsible according to international responsibilities of states adopted in 2001 by the International Law Commission, or not. Second, the research tries to find out how Iran can validate its right to file a lawsuit? The research hypothesis indicates that America’s offensive action is condemned according to Article 2 of international responsibility laws. Iran can refer to some international and domestic judicial bodies to file a lawsuit. If this does not end in the realization of Iran’s right, Iran can seek out its right by appealing to the self-help doctrine.

کلیدواژه‌ها [English]

international responsibility of states
international institutions
internal judicial bodies
self-help
counteraction

مراجع

- کرافورد، جیمز (1395)، حقوق مسئولیت بین‌المللی، ترجمۀ علیرضا ابراهیم‌گل و همکاران، تهران: نشر سنگلج.

- ملکی زاده، امیرحسین (1391)، تحلیل مفهوم قابلیت انتساب مسئولیت بینالمللی در رویه دیوان بینالمللی دادگستری، نشریه راهبرد، شماره 64، سال 21.

- Olivier Corten, François Dubuisson, Vaios Koutroulis et Anne Lagerwall (2020). L’execution de Qasem soleimani et sasuites: Aspects de jus contra bellum et de jus in bello, Revue General de Droit international public.

- Boutin, b, (2017) “Attribution if Conduct in International Military Operations: A Causal Analysis of Effective Control”, Melbourne Journal of International Law, Vol 18.

- Crawford, J, (2002). The International Law Commissions Articles on State Responsibility Introduction, Text and Commentaries. Cambridge.

- Schmitt M., (1992) “State-Sponsored Assossination in International and Domestic Law”, Yale Journal of International Law, Vol. 17

- Difference Relating to Immunity from Legal Process of a Special Rapporteur of the Commission on Human Rights, I.C.J. Reports 1999, p.62.

- German Settlers in Poland, 1923, P.C.I.J. Series B, No. 6, p.19.

- Military and Paramilitary Activities in and against Nicaragua (Nicaragua V. United States of America) I.C.J Reports 1986, para 107.

- Rattan, j, (2019) “Changing Dimensions of Intervention Under International Law: A Critical Analysis” SAGE Open, Vol. 9, issue 2.

- Draft Articles on State Responsibility 2001.

- Talmon, Stefan. Heipertz, Miriam; (2020) “The U.S. killing of Iranian General Qasem Soleimani: of wrong trees and red herrings, and why the killing may be lawful after all”, GPIL – German Practice in International Law.

- Wagner, M, (2003) “The ICC and its Jurisdiction - Myths, Misperceptions and realities”, Max planck Yearbook of united nations law, vol. 7.

- CNN, « Pompeo: Strike on Soleimani disrupted an ‘imminent attack’ and ‘saved American lives’ », 3 janvier 2020, https://edition.cnn.com/2020/01/03/politics/mike-pompeo-iran-soleimani-strike-cnntv/index. html.

- https://www.icana.ir/Fa/News/441240

- https://sptnkne.ws/AUWM

- http://css.ir/clyilq

- www.iranprimer.usip.org

- www.vox.com