شناسایی مؤلفه‌های حمایت از نهضت های آزادی‌بخش و محور مقاومت و تأثیرسنجی آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: عضو هیأت علمی دانشگاه افسری امام حسین(ع)، دانشجوی دکترای دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران

2 مدرس دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین(ع)، تهران، ایران

چکیده

پیروزی انقلاب اسلامی ایران سبب تحول در منطقۀ غرب آسیا شد و معادلات نظام بین­الملل را از هم گسست. از مهمترین پیامدهای پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مقابله با غرب و تقابل با رژیم صهیونیستی بوده است؛ لذا بعد از آن اسلام برآمده از گفتمان انقلاب اسلامی محور مقاومت با رهبری و نقش محوری ایران شکل گرفت. پژوهش حاضر به شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های حمایت از نهضت­های آزادی‌بخش اسلامی و محور مقاومت پرداخته و تأثیر آن را بر امنیت جمهوری اسلامی ایران مورد ­بررسی قرار داده است. این تحقیق بر مبنای هدف از نوع تحقیقات کاربردی است که به­روش توصیفی ـ تحلیلی و پیمایشی صورت گرفته است و برای گردآوری داده‌ها نیز از روش کتابخانه‌ای و توزیع پرسش‌نامه بین خبرگان و اساتید این حوزه استفاده ‌شده که به­وسیلۀ نرم‌افزار spss مورد تجزیه­و­تحلیل قرار گرفته است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که جمهوری اسلامی ایران بر اساس مبانی اسلام ناب محمدی (ص)، محکمات قانون اساسی، منافع امنیت ملی و انتظارات و راهبرد­های امامین انقلاب، دفاع از حقوق همۀ مسلمانان را با حمایت معنوی و مادی از محور مقاومت و نهضت­های آزادی‌بخش بر عهده دارد؛ و درنهایت با ارائۀ مدل مفهومی، ابعاد و مؤلفه‌های حمایت و پشتیبانی از محور مقاومت را در ابعاد فرهنگی­ ـ عقیدتی، امداد و بهداشت، اقتصادی و سیاسی در سطوح مختلف تکنیکی، تاکتیکی، عملیاتی و راهبردی تبیین و تأثیر هرکدام بر امنیت جمهوری اسلامی ایران را بیان کرده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identifying the Components of Supporting the Liberation Movements and the Axis of Resistance, and Their Effect on the Security of the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • Reza Shahgholian Ghahrokhi 1
  • Bagher Soleimani 2
1 Corresponding author:PhD candidate at the Supreme National Defense University, lecturer and researcher at Imam Hussein Officers and Guardian Training University
2 Lecturer at Imam Hussein Officers and Guardian Training University
چکیده [English]

The victory of the Islamic Revolution in Iran altered the condition of the West Asia and devastated the balance of the interactions in the international system. One of the most important consequences of the victory of the Islamic Revolution of Iran included confrontation with the West and the Zionist regime. As a result, after the emergence of the revolutionary Islam, the axis of resistance was formed under the leadership of Iran. Hence, this research is aimed at identifying the dimensions and components of supporting the Islamic liberation movements and the axis of resistance and their effects on the security of the Islamic Republic of Iran. This applied research is based on a descriptive-analytical and survey method whose data is collected by library method and through questionnaires distributed among experts and university professors relating to this field. SPSS software was used for data analysis. The results indicated that the Islamic Republic of Iran, based on the principles of genuine Muhammadi Islam, constitutional major decrees, national security interests, and the expectations and strategies of the two Imams of the Revolution, defends the rights of all Muslims through providing spiritual and material support. Finally, proposing a conceptual model, this research explained the dimensions and components of supporting the axis of resistance in the fields of military, cultural-ideological, relief and health, economic, intelligence, counter-intelligence and political dimensions at various technical, tactical, operational and strategic levels, and explained the effects of each of them relating to the security of the Islamic Republic of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • liberation movements؛ axis of resistance
  • the Islamic Revolution
  • the security of the Islamic Republic of Iran

مراجع

-  قرآن کریم.
-  دشتی، محمد (1385)، ترجمۀ نهج‌البلاغه، قم: مؤسسۀ فرهنگی تحقیقاتی امیرالمؤمنین(ع).
-  امام خمینی، روح‌الله (1373)، صحیفۀ نور، چ 2، تهران: مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
-  امام خامنه‌ای، سید علی (1390)، بانک جامع بیانات مقام معظم رهبری (دامه‌ظله)، اصفهان: مرکز تحقیقات رایانه‌ای قائم.
-  بیات، حسن (1384)، مکانیزم پشتیبانی از نهضت­ها، تهران: نشر دافوس سپاه.
-   جمالی، جمال (1386)، هلال شیعی و هژمونی آمریکا، فصلنامۀ شیعه­شناسی، ش 20.
-  حافظ‌نیا، محمدرضا (1394)، مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، تهران: سمت.
-  حقیقت­پور، منصور (1383)، مکانیزم پشتیبانی از نهضت­ها، تهران: آموزش نقسا.
-  حسینی، علی (1385)، نگرشی بر مبانی حمایت از مقاومت اسلامی در سیاست خارجی ایران، مقاومت اسلامی و منافع ملی، فصلنامۀ پگاه حوزه، ش 196.
-  سبحانی­فر، محمدجواد (1389)، مکانیزه پشتیبانی از نیروهای نامنظم، تهران: مرکز تألیف کتاب­های درسی معاونت تربیت و آموزش و فرهنگ پاسداری.
-  سلیمی، حسین، شریعتی، مجتبی (1393)، منافع ملی جمهوری اسلامی ایران، تداوم یا انقطاع حمایت از نظام کنونی سوریه، فصلنامۀ سیاست دفاعی، ش 89.
-  شوری، محمود (1382)، مفهوم­بندی وضعیت جهانی پس از جنگ سرد، هژمونی و ضدهژمونی، مجلۀ راهبرد، ش 27.
-  عباسی، محسن (1388)، عملیات نامنظم (1)، تهران: مرکز تألیف کتاب­های درسی معاونت تربیت و آموزش و فرهنگ پاسداری.
-  عمید زنجانی، عباسعلی، توکلی، محمد مهدی (1391)، مبانی دینی اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامۀ حقوق، ش 26.
-  عسگری، یداله (1394)، مقارنۀ گفتمان انقلاب اسلامی و مبانی اخلاقی مسئولیت حمایت، تهران، دو فصلنامۀ پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی، ش 11.
-  قاضی‌زاده، کاظم (1377)، اندیشه­های فقهی امام خمینی(ره)، تهران: مرکز تحقیقات راهبردی ریاست جمهوری.
-   قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
-  کاشانی، مجید (1376)، جامعه‌شناسی انقلاب، تهران: مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ سوم.
-  ﻛﻠﻴﻨﻲ رازی، ﻣﺤﻤﺪ (1387)، اﺻﻮل ﻛﺎﻓﻲ، تهران: اﻧﺘﺸﺎرات ﻋﻠﻤﻴۀ اﺳﻼﻣﻴﻪ، چاپ حیدری.
-  گروه زمینی (1383)، دکترین رزم نامنظم، تهران: ستاد تدوین متون آموزشی دافوس.
-  محبوبی، قربانعلی (1391)، آشنایی با نهضت­ها و جنبش­ها، تهران: مرکز باقرالعلوم.
-  محمدی، منوچهر (1367)، تحلیلی بر انقلاب اسلامی، تهران: انتشارات امیرکبیر.
-  مصباح یزدی، محمدتقی (1382)، انقلاب اسلامی و ریشه­های آن، قم: مرکز انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی‌(ره).
-  مطهری، مرتضی (1362)، نهضت­های اسلامی در صدسال اخیر، تهران: انتشارات صدرا.
-  مطهری، مرتضی (1373)، جهاد، تهران: انتشارات صدرا، چاپ 7.
-  ﻣﻜﺎرم شیرازی، ﻧﺎﺻﺮ (1374)، ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ، ج 4، ﻗﻢ: داراﻟﻜﺘﺐ ﺳﻼﻣﻲ.
-  هانتینگتون، ساموئل (1375)، سازمان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: نشر علم.
-  دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال، فرازی، مهدی (1391)، بیداری اسلامی و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامة مطالعات انقلاب اسلامی، سال نهم، ش28.
-  روحانی، حسن (1391)، گفتمان امام خمینی(ره) پیرامون امنیت ملی و سیاست خارجی، فصلنامۀ راهبرد، سال بیست و یکم، ش65.
-  قادری کنگاوری، روح‌الله (1397)، نقش مستشاری جمهوری اسلامی ایران در تأمین امنیت منطقه‌ای، فصلنامۀ آفاق امنیت، سال یازدهم، ش40.
-  قاسمی، بهزاد (1397)، ژئوپلیتیک محور مقاومت و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران بر اساس گفتمان انقلاب اسلامی، فصلنامۀ آفاق امنیت، سال یازدهم، ش 38.
-  کدیور، جمیله (1374)، رویارویی انقلاب اسلامی ایران و امریکا، چاپ دوم، تهران: انتشارات اطلاعات.
-   مجرد، محسن (1386)، تأثیرات انقلاب اسلامی بر سیاست بین‌الملل، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
-  صفاتاج، مجید (1387)، انقلاب اسلامی و استعمار فرانو در منطقه، چ 1، انتشارات سفیر اردهال.
-  مسعودنیا، حسین و خانی، اعظم (1391)، بیداری اسلامی در خاورمیانه و شمال آفریقا از منظر رهبر معظم انقلاب (مدظله­العالی)، بیداری اسلامی و تحولات منطقه‌ای، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام.
-  سایت الوقت در وبگاه:                                                http://www.alwaght.com
- Friedman, George (2011), "Syria, Iran and the Balance of Power in the Middle East", 22, Dec.2011, www.trafor.com.
فصلنامه آفاق امنیت
دوره 13، شماره 48
فصلنامه پاییز
آبان 1399
صفحه 77-103

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 22 آبان 1398
  • تاریخ بازنگری: 27 شهریور 1399
  • تاریخ پذیرش: 27 مهر 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار