واکاوی مهم ترین عوامل مؤثر بر بحران ارزی سال 1397

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: استادیار دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران

2 استادیار دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران

3 کارشناسی ارشد اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران

چکیده

بحران ارزی یا افزایش شدید، مستمر و غیر­ارادی نرخ ارز به­دلیل تبعات مخرب آن بر شاخص­های کلان اقتصادی به­ویژه تورم و بی­ثبات­سازی به­عنوان یک تهدید و چالش برای اقتصاد و امنیت اقتصادی شناخته می­شود. در اقتصاد ایران بحران ارزی در مقاطع متعددی واقع شده که آخرین و شاید مهمترین آن در سال 97 رخ داد، که تبعات گستردۀ سیاسی امنیتی و اقتصادی به­دنبال داشت و دارد. بررسی علل و عوامل و شناسایی سهم هر­یک در این واقعه بسیار حائز اهمیت است و می­تواند چراغ راه برای ادامۀ مسیر حکمرانی اقتصادی باشد. از­این­رو در پژوهش حاضر تلاش شد تا از طریق مصاحبه با 40 نفر از عوامل و خبرگان دخیل در موضوع علل مؤثر بر این واقعه شناسایی و با استفاده از روش گروه تمرکز، اهمیت و وزن هر­یک از عوامل شناسایی گردد. نتایج نشان می­دهد اگرچه بازگشت تحریم­های یک­جانبۀ امریکا توسط ترامپ در سال 97 نقش زمینه­ای برای تغییر در انتظارات بازار ارز داشت، اما مهمترین عامل در بروز شوک ارزی سال 97، قطع مداخلۀ ارزی بانک مرکزی در بازار آزاد بود که در گام بعد با سوء مدیریت و سیاست نادرست تعیین نرخ 4200 تومان برای ارز در ابتدای سال 97 منجر به تشویق و جهش تقاضای ارز و عدم­ بازگشت و احتکار ارز توسط صادرکنندگان بزرگ و عمدتاً وابسته به دولت در طرف عرضه شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Investigation of the Most Important Factors Affecting the Currency Crisis in 2018-2019

نویسندگان [English]

  • Sayyed Yahya Alavi Razavi 1
  • Najaf Ali Shahbazi 2
  • Muhammad Hussein Ahadi 3
1 Corresponding author: Assistant professor at Imam Hussein Comprehensive University
2 Assistant professor at Imam Hussein Comprehensive University
3 Master of economics, Imam Sadegh University
چکیده [English]

Currency crisis, including sharp, continuous and unconscious rise in the exchange rate is considered as a threat to the economy and economic security due to its overwhelming effects on economic main indicators, especially on inflation and destabilization. Currency crisis has occurred in several eras regarding the Iranian economy, the most recent and perhaps most important of which occurred in 2018, imposing continues far-reaching political, security and economic consequences. Investigating the causes and factors of this crises and identifying the roles of each of these factors are vitally important, and will result in the persuasion of a stable economic governance. Hence, this research is intended to have an attempt to identify the importance and weight of each factor using the focus group method by interviewing experts and agents dealing with the causes affecting this phenomenon. The results indicated that, although the return of US unilateral sanctions by Trump in 2018 imposed negative effects on Iran’s exchange market, the most important factor in the currency shock of 2018 was due to the Iranian central bank's withdrawal from foreign exchange market. Following it, the incorrect policy and wrong decision of setting a fix rate of 42000 Rials for an American Dollar at the beginning of 2018, increased the demand for foreign exchange without return, and hoarding of foreign exchanges by major exporters that mainly depended on the government.

کلیدواژه‌ها [English]

  • currency crisis
  • currency management
  • sanctions
  • economic security
  • mismanagement

مراجع

-  اسدی، علی؛ روستایی، آرش و سیف­پور، علی (1394)، بررسی پیامدهای امنیتی نوسانات نرخ ارز و قیمت طلا (سکه)، فصلنامۀ مدیریت بحران، سال 7، ش 25.
-  آبراهامیان، یرواند (1379)، ایران بین دو انقلاب، ترجمۀ احمد گل­محمدی، تهران: نشر نی، چاپ پنجم.
-  باغجری، محمود؛ حسینی­نسب، ابراهیم و نجارزاده، رضا (1393)، اثر سیاست پولی بر فشار بازار ارز، مطالعۀ موردی ایران، فصلنامۀ پژوهش­ها و سیاست­های اقتصادی، سال 22، ش 78.
-  زمانیان، غلامرضا و ابوذری، ایوب، شوک­های ارزی و دلاری­شدن اقتصاد ایران، فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی مطالعات اقتصادی کاربردی در ایران، ش 5: 57 ـ 76.
-  شهبازی، نجفعلی (1398)، ادبیات نفوذ در اقتصاد بین­الملل، تهران: دانشگاه جامع امام حسین (ع).
-  گزارش اقتصادی و ترازنامۀ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران سال (1396).
-  عاطفی، زینب و بابایی، مژگان (1397)، مروری بر بحران ارزی سال 1397، اقدامات و راهکارها، رشت: معاونت اقتصادی ادارۀ کل امور اقتصادی و دارایی استان گیلان: 1 ـ 27.
-  نصراللهی، محمد؛ یاوری، کاظم؛ نجارزاده، رضا و مهرگان، نادر (1398)، بررسی انتشار بحران­های ارزی در اقتصاد ایران، پژوهش­نامۀ بازرگانی، سال 23­، ش 90.
-  ورتابیان، هادی (1392)، تحلیل منشأ نوسانات نرخ ارز طی سال­های 1389 تا 1391، فصلنامۀ سیاست­های مالی و اقتصادی، سال 1، ش 4­: 154 - 131.
-  Al - assaf, g. (2017). “An Early Warning System for Currency Crisis: A Comparative Study for the Case of Jordan and Egypt”. International Journal of Economics and Financial Issues, 7(3), 43 - 50.
-  Bryman, A., & Bell, E. 2007. Business research methods: Oxford University Press, USA.
-  BUSSIERE, M. AND FRATZSCHER, M. (2002), “TOWARDS A NEW EARLY WARNING SYSTEM OF FINANCIAL CRISES” EUROPEAN CENTRAL BANK (ECB). WORKING PAPER No.145 , 58 pages.
-  Collins, Patrick, Jameel Ahmed, and Ahamed Kameel Meera. 2019. “Simulation of the Grondona System of Conditional Currency Convertibility Based on Primary Commodities, Considered as a Means to Resist Currency Crises”. Journal of Risk Financial Management. 1 – 20.
-  Dabrowski, m. (2016); “Currency crises in post-Soviet economies — a never ending story” Russian Journal of Economics. Volume 2, Issue 3, Pages 302 – 326.
-  Eichengreen, B. and Rose, A. K. and Wyplosz, C. (1996), “Contagious Currency Crises”. National Bureau of Economic Research (NBER). NBER Working Paper No. w5681, 50 pages.
-  Esquivel, G. and Larrain, F. (1998), “Explaining Currency Crises”. John F. Kennedy Faculty Research WP Series R98 - 07, 43 pages.
-  Frankel, A. and Rose, K. (1996), “Currency crashes in emerging markets: empirical indicators” National Bureau of Economic Research (NBER). NBER working paper No.5437 , 29 pages.
-  Girton, L. and Roper, D. (1977), “A Monetary Model of Exchange Market Pressure Applied to the Postwar Canadian Experience”, Journal of American Economic Review, Vol, 67, 537 – 548.
-  Glik, r., Hutchinson, M., (2011), “Currency crisis”, FEDERAL RESERVE BANK OF SAN FRANCISCO WORKING PAPER SERIES :1 – 30.
-  Kaminsky, L. Reinhart, M. (1999) “The Twin Crisis: The Cause Of Banking And Balance-of-Payments Problems” The American Economic Review, Vol. 89, No3, Page 473 - 500.
- Krugman, P. (1979); "A Model of Balance-of-Payments Crises" Journal of Money, Credit and Banking, Vol.11 , page 311 – 325.
-  Marion, P. (1997), “Policy implications of second generation crisis model” IMF working paper, No. 97/16 , page 1 – 11.
-  Milessi-Ferretti, M. and Razin, A. (1998). “Current Account Reversals and Currency Crises: Empirical Regularities”. NBER Working Paper, No.6620, 64 -88.
-  Pourshahabi, f. and dahmardeh, n. (2014) “The Effects of Economic Sanctions and Speculative Attacks on Inflation” Iran. Econ. Rev. Vol.18, No.3, p 45 – 67.
-  Tambunan, T. H. (2010), “The Indonesian Experience with Two Big Economic Crises”, Journal of Modern Economy, No. 1: 156 – 167.
-  Zarate Juan, Treasury s War, PublicAffairs, New York, first edition, 2013.
فصلنامه آفاق امنیت
دوره 13، شماره 48
فصلنامه پاییز
آبان 1399
صفحه 51-76

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 فروردین 1399
  • تاریخ بازنگری: 03 شهریور 1399
  • تاریخ پذیرش: 27 مهر 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار