الگوی مفهومی نفوذ از دیدگاه امام خامنه‌ای(مدظله العالی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشکدۀ معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران

2 نویسندۀ مسئول: دانشجوی دکتری علوم سیاسی گرایش مسائل ایران دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران

چکیده

مهندسی ذهن‌های تابعان یک کنشگر و ایجاد انحراف در فرایند تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی آن واحد سیاسی در راستای تأمین منافع بدخواهان او، یکی از مهم‌ترین و متداول‌ترین راهبردهای مرسوم در دنیای سیاست معاصر است. نظام مقدس جمهوری اسلامی نیز از آغازین روزهای حیات با برکتش پیوسته با این نوع برنامه‌های غرض‌ورزانه‌ ازسوی بدخواهان ملت ایران مواجه بوده که «پروژه نفوذ» در زمرۀ کلیدی‌ترین و کارامدترینِ آنها‌ است. شناخت ماهیت، بنیادها و زیرساخت‌های مفهومی برنامۀ نفوذ خارجی، نخستین گام راهبردی برای مقابلۀ ساختارمند با نقشه‌های خباثت‌آلود قدرت‌های سلطه‌گر جهانی در حوزۀ نفوذ قلمداد می‌شود. با عنایت به این مهم، مقالۀ حاضر درصدد استخراج الگوی نظری مفهوم‌شناسی نفوذ مبتنی بر تحلیل مضمون و شبکۀ مضامین در چهارچوب نظام فکری امام خامنه‌ای(مدظله‌­العالی) می‌باشد. سؤال اصلی پژوهش عبارت است از: «مفهوم‌شناسی مسألۀ نفوذ از دیدگاه امام خامنه‌ای(مدظله­العالی‌)، چه مختصاتی دارد و در قالب چه الگویی قابل تحلیل است»؟ در راستای پاسخ­گویی به این پرسش، نویسندگان نخست ضمن بهره‌گیری از روش «کسب نظرات نخبگانی»، به شناسایی گزاره‌های منتخب در بیانات معظم‌له پرداخته و سپس از مجرای کاربست «روش تحلیل مضمون»، الگوی نظری پژوهش را ارائه کرده‌اند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که دستگاه مفهوم‌شناسی نفوذ از منظر امام خامنه‌ای(مدظله‌­العالی)، از چهار عنصرِ مبناشناسی، بُعدشناسی، عاملیت‌شناسی و هدف‌شناسی تشکیل شده که هر ­یک از این عناصر در چهارچوب منظومۀ فکری معظم‌له، واجد ارتباطات معناداری با یکدیگر بوده و از رهگذر این ارتباطات، الگوی مفهومی نفوذ خارجی منطبق بر اندیشۀ ایشان به دست می‌آید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Conceptual Model of Influence from the Viewpoint of Imam Khamenei

نویسندگان [English]

  • Aboozar Gowhari Moghaddam 1
  • Hamed Kiani Mujahed 2
1 Faculty member at the Department of Islamic Knowledge and Political Sciences, Imam Sadegh University
2 Corresponding author: PhD candidate in political sciences, Iran Issues, Imam Sadegh University
چکیده [English]

Engineering of the minds of the followers of a political actor, making deviation in decision-making processes and forming the decisions of political entities for supporting the interests of the opponents is one of the most important and common strategies in the contemporary politics. From the very beginning of its victory. The holy state of the Islamic Republic of Iran, has constantly encountered with such assertive evil opponents of the Iranian nation. “Influence project" is the most vital and efficient of these enmities. Recognition of the nature, foundations and conceptual infrastructures of the plans of external influence are considered as the first strategic steps for a structured confrontation with the malicious plans of the world dominating powers in the field of influence. Regarding such a strategy, this research is aimed at designing a theoretical model for the concept of influence through content analysis and a network of themes within the framework of Imam Khamenei's intellectual system. The main question of the research is: "What are the characteristics of the concept of influence from the viewpoints of Imam Khamenei, and which model can be applied for its analysis?" To answer the question, the researchers tried to identify the outstanding propositions in his statements by referring to elites. Then, the theoretical model of the research was designed by content analysis method. The findings of the research indicated that the conceptual system of influence from the viewpoint of Imam Khamenei encompasses four components including the study of bases, aspects, agencies, and goals, which are significantly related to one other in the framework of his intellectual system. By defining these relationships, a conceptual model of external influence was designed on the basis of the Supreme Leader’s thought.

کلیدواژه‌ها [English]

  • influence
  • transformation
  • Imam Khamenei
  • theme analysis
  • soft War
-  امام خامنه‌ای (مدظله­العالی‌)، سید علی، بیانات، قابل بازیابی در:       http://khamenei.ir
-  احمدیان، علی اکبر (1394)، نظریۀ نفوذ؛ تبیین ماهیت انواع نفوذ و رابطۀ آنها با دستگاه چهار­طیفی تهدید (با بهره‌گیری از دیدگاه­ها و بیانات امام خامنه­ای، فصلنامۀ آفاق امنیت، شمارۀ 28.
-  الفت پور، محمد‌‌علی (1397)، نقاب­ها: جریان‌‌شناسی نفوذ در تاریخ انقلاب اسلامی، تهران: پرستا.
-  پورکاوۀ دهکردی، محمد؛ صلواتیان، سروش (1396)، فرایند و سازوکار پروژۀ نفوذ بر مبنای دیدگاه مقام معظم رهبری، فصلنامۀ مطالعات انقلاب اسلامی، شمارۀ 50.
-  جعفری ولدانی، اصغر؛ پیرهادی، محسن (1395)، ابعاد نفوذ امریکا در ایران (1979 - 1953) و پیامدهای آن در شکل­گیری روابط دو کشور پس از انقلاب اسلامی، فصلنامۀ    پژوهش­های سیاسی جهان اسلام، شمارۀ 19.
-  دولتی، مجتبی (1396)، نفوذ در پسا برجام، تهران: مؤسسۀ فرهنگی هنری قدر ولایت.
-  دهخدا، علی‌اکبر (1377)، لغت‌نامۀ دهخدا. تهران: مؤسسۀ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
-  شریف، حمیدرضا؛ محمدعلی نژاد، فاطمه (1391)، زبان الگو و روان­شناسی شناختی، فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی صفه، شمارۀ 56.
-  شیخ‌زاده، محمد (1390)، تدوین الگوی رهبری خدمتگذار از دیدگاه امام خمینی(ره) و مقایسۀ آن با برخی از الگوهای رهبری خدمتگذار در مدیریت نوین، رسالۀ دکتری (در دست چاپ)، دانشگاه تهران.
-  طالعی حور، رهبر؛ بهرامی، رستم (1396)، راهبرد نفوذ آمریکا و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران (با تأکید بر دیدگاه مقام معظم رهبری)، فصلنامۀ مطالعات انقلاب اسلامی، شمارۀ 48.
-  عابدی جعفری، حسن؛ تسلیمی، محمدسعید؛ فقیهی، ابوالحسن؛ شیخ زاده، محمد (1390)، تحلیل مضمون و شبکۀ مضامین؛ روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی، فصلنامۀ اندیشۀ مدیریت راهبردی، سال پنجم، شمارۀ دوم.
-  عمید، حسن (1389)، فرهنگ عمید، تهران: اشجع.
-  قاضی، سیدعلیرضا؛ تاج آبادی، حسین (1395)، مفهوم توسعه و پیشرفت در اندیشۀ مقام معظم رهبری، فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی مدیریت اسلامی، سال 24، شمارۀ 3.
-  معین، محمد (1388)، فرهنگ فارسی معین، تهران: انتشارات امیرکبیر.