تکامل راهبرد بازدارندگی منطقه‌ای در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

فیاض فاروجی, محمد; زارع, علی; محمدی سیرت, حسین

تکامل راهبرد بازدارندگی منطقه‌ای در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ ۲ فارغ التحصیل علوم سیاسی مقطع کارشناسی ارشد، دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی, دانشگاه امام صادق علیه‌السلام. تهران، جمهوری

² دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل، دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی, دانشگاه امام صادق علیه‌السلام. تهران، جمهوری اسلامی ایران.

³ استادیار علوم سیاسی (مسائل ایران)، دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی, دانشگاه امام صادق علیه‌السلام. تهران، جمهوری اسلامی ایران.

چکیده

ایران به دلیل موقعیت ژئوپلتیک و ژئواکونومیک خود همواره با تهدیدات خارجی مواجه بوده است. تهدیداتی چون حضور آمریکا، دولت ناسیونالیست صدام و گروه‌های تروریستی، نیاز به تقویت امنیت ملی را افزایش داده‌اند. ازاین‌رو، ایران با توسعه صنعت هسته‌ای، موشکی و پهپادی و انتقال تسلیحات، راهبردهای مختلف بازدارندگی را در پیش گرفته است. در این مقاله سعی شده‌است که در ذیل چارچوب نظری بازدارندگی منطقه‌ای و با روش جمع آوری اسنادی و کتابخانه‌ای به این سوال جواب داده ‌شود که تحولات راهبرد بازدارندگی منطقه‌ای ایران بعد از انقلاب اسلامی به چه سمتی حرکت کرده است؟ تحلیل نهایی این مقاله بر این مبنی است که با توجه به اظهارات مقامات کشور‌های متخاصم و همچنین ظهور ایران به عنوان قدرت منطقه‌ای بعد از ۴ جنگ نظم ساز اخیر یعنی جنگ ایران و عراق، جنگ دوم خلیج فارس، جنگ با داعش و طوفان الاقصی، ایران همزمان سه نوع بازدارندگی متعارف، غیر مستقیم و شبکه‌ای را علیه تهدیدات منطقه‌ای هدایت کرده‌است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فصلنامه آفاق امنیت

عنوان مقاله [English]

The Evolution of Regional Deterrence Strategy in the Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

muhammad fayaz faroojy ¹
ali zare ²
Hossein Mohammadi Sirat ³

¹ Graduated with a Master&amp;amp;amp;amp;#039;s degree in Political Science, Faculty of Islamic Studies and Political Science, Imam Sadeq University, Tehran, Islamic Republic of Iran.

² Ph.D. Candidate in International Relations, Faculty of Islamic Studies and Political Science, Imam Sadiq University, Tehran, Islamic Republic of Iran.

³ Assistant Professor of Political Science (Iranian Affairs), Faculty of Islamic Studies and Political Science, Imam Sadiq University, Tehran, Islamic Republic of Iran.

چکیده [English]

Due to its geopolitical and geoeconomic position, Iran has consistently faced external threats. Threats such as the presence of the United States, Saddam Hussein’s nationalist government, and terrorist groups have increased the need to strengthen national security. Consequently, Iran has pursued various deterrence strategies by developing its nuclear, missile, and drone industries, as well as through arms transfers. This study, within the theoretical framework of regional deterrence and using a document-based and library research method, seeks to answer the question: In what direction has Iran's regional deterrence strategy evolved since the Islamic Revolution? The final analysis of this article suggests that, based on statements from officials of hostile countries and Iran’s emergence as a regional power following four recent order-shaping wars—the Iran-Iraq War, the Second Gulf War, the war against ISIS, and Operation Al-Aqsa Flood—Iran has simultaneously employed three types of deterrence: conventional, indirect, and networked, in response to regional threats.

کلیدواژه‌ها [English]