تهدیدشناسی سیاست‌گذاری دفاعی- امنیتی ج.ا.ایران در چارچوب تحلیل روندها و رویدادهای فرهنگی - اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار سیاستگذاری عمومی دانشگاه افسری امام علی (ع)

2 استادیار علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی

3 استادیار علوم سیاسی دانشگاه امام علی

چکیده

در محاسبه قدرت دفاعی- امنیتی، مؤلفه‌های فرهنگی و آداب اجتماعی دارای عیار و ارزش قابل محسوسی هستند و نقش انکارناپذیری را در شکل‌دهی به سیاست‌‌های دفاعی-امنیتی دارند. براین اساس، بنیان اصلی پژوهش حاضر این مسئله است که متأثر از روندها و رویدادهای حوزه فرهنگی- اجتماعی چه تهدیدهایی حوزه سیاست‌گذاری دفاعی- امنیتی ج.ا.ایران تهدید می‌کند؟. برای پاسخ به این مسئله، در این پژوهش تلاش شده به صورت کیفی و با نگاه آسیب‌شناسانه و رویکرد تحلیلی- اکتشافی(آینده‌پژوهانه) در قالب الگوی تحلیل روند و تحلیل ماتریسSWOT، روندها و رویدادهای فرهنگی- اجتماعی که سیاست‌گذاری دفاعی- امنیتی را تهدید می‌کند، شناسایی و راهبردهای لازم ارائه گردد. در این راستا از مطالعه کتابخانه‌ای و روش میدانی(مصاحبه) در جمع‌آوری داده‌ها استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که به واسطه برخی آسیب‌ها و نارسائی‌های درونی و متأثر از فشارهای سیاسی و اقتصادی، برخی روندها و رویدادهایی در حوزه فرهنگی- اجتماعی در حال ظهور و بروز است که تهدیداتی را برای سیاست‌گذاری دفاعی – امنیتی ج.ا.ایران در حوزه سیاست تأمین نیروی انسانی، نظام تصمیم‌گیری، دفاع مردم پایه، سیاست‌ اطلاعاتی- امنیتی و امنیت داخلی، تضعیف وتغییر مرجعیت‌ها، و سیاست مقابله با تهدیدات نرم در پی دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Threatology of defense-security policy Iran In the framework of analyzing trends and cultural-social events

نویسندگان [English]

  • yaghoob yousefvand 1
  • Golamreza haddad 2
  • Hosein Mahdian 3
1 Assistant Professor of Political Science
2 Assistant Professor of Political Science at Allameh Tabatabai University
3 Assistant Professor of Political Science, Imam Ali University
چکیده [English]

In the calculation of defense-security power, cultural components and social customs have a tangible value and have an undeniable role in shaping defense-security policies. Therefore, the main basis of the present research is the question of what threats are there in the field of defense-security policy of Iran under the influence of trends and events in the cultural-social sphere? In order to answer this question, in this research, an attempt was made qualitatively and with a pathological view and analytical-exploratory approach (future-research) in the form of trend analysis model and SWOT matrix analysis, cultural-social trends and events that defense policy - It threatens security, identification and necessary strategies should be provided. In this regard, library study and field method (interview) have been used in data collection. The findings of the research show that due to some internal injuries and inadequacies and affected by political and economic pressures, some trends and events are emerging in the cultural-social field, which pose threats to policy making. Iran's defense-security in the field of manpower supply policy, decision-making system, defense of basic people, information-security policy and internal security, weakening and changing of authorities, and the policy of dealing with soft threats.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : defense-security policymaking
  • cultural-social events
  • defense policy
  • trend analysis
  • SWOT matrix

Smiley face

ازغندی، سیدعلیرضا،(1384)، جنگ و صلح: بررسی مسائل استراتژیک و نظامی، تهران: نشر سمت، چاپ اول.
بوزان، باری(1378)، دولت، مردم و هراس، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
تهامی، سید مجتبی، (1390)، امنیت ملی، داکترین سیاست­های دفاعی و امنیتی، جلد اول و دوم، تهران: سازمان عقیدتی سیاسی ارتش، چاپ اول.
شعبانی، قاسم، (1383)، حقوق اساسی، تهران: انتشارات اطلاعات، چاپ 15.
جمعی از نویسندگان، (1388)، تهدیدنرم و راهبردهای مقابله، تهران: انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی، چاپ 4.
حیات­مقدم، امیر و کلانتری، فتح­اله، (1397)، سال­نمای دفاعی-امنیتی محیط پیرامونی ج.ا.ایران، تهران: انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی، چاپ اول.
خدادحسینی، سید حمید و عزیزی شهریار، (1394)، مدیریت و برنامه­ریزی استراتژیک(رویکردی جامع)، تهران: انتشارات صفار، چاپ سوم.
رضوی­نژاد، سیدامین و رازقی، جواد، (1397)، مدل مطلوب اجرا و ارزیابی در سیاست‌گذاری امنیت داخلی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه خط مشی‌گذاری عمومی در مدیریت، شماره 29.
ریاضی، وحید و دهقان، حسین، (1398)، سیاست­گذاری دفاع ملی، تهران: نشر دانشگاه عالی دفاع ملی، چ1.
کلانتری، فتح الله، (1394)، کاربست سیاست دفاعی با راهبرد دفاعی و راهبرد نظامی، سیاست دفاعی، ش92.
غرایاق­زندی، داود، (1389)، درآمدی بر سیاست­گذاری امنیت ملی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ اول.
متقی، دکترابراهیم،(1389)، گونه­شناسی تهدیدهای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه آفاق امنیت، شماره8.
مصلی­نژاد، عباس، (1401)، سیاست­گذاری راهبردی در تئوری و عمل، تهران: دانشگاه تهران، چاپ چهارم.
مرادیان، محسن، (1388)، تهدید و امنیت(تعارف و مفاهیم)، تهران: انتشارات مرکز آموزشی و پژوهشی شهید سپهبد صیاد شیرازی، چاپ اول.
منزوی، مسعود و سرجه­پیما، علی­آقا، (1386)، محیط­شناسی راهبردی براساس روش تحلیل روند و مدلSTEEPV، ماهنامه نگرش راهبردی، شماره 85 و 86 دی و آذرماه.
مطهری­نیا، مهدی، (1376)، بسیج مردمی و نقش آن در دفاع همه جانبه، مجله مطالعات بسیج، شماره 15.
ملک محمدی، حمیدرضا و کمالی، یحیی، (1395)، بررسی مفاهیم پارادایم، مرجعیت و ائتلاف حامی در تحلیل سیاستگذاری عمومی، فصلنامه سیاست، شماره 1.
مولر، پیر، (1378)، سیاستگذاری عمومی، ترجمه­ی حمیدرضا ملک­محمدی، تهران: نشر میزان، چاپ اول.
نبوی، سیدعباس، (1388)، فلسفه­ی قدرت، تهران: انتشارات سمت، چاپ چهارم.
نجفی، سجاد و یزدان پناه، کیومرث و پیشگاهی فرد، زهرا و بدیعی، مرجان، (1400)، تبیین عوامل اجتماعی - فرهنگی کلیدی تأثیرگذار بر قدرت دفاعی ایران در افق زمانی 1410، آینده پژوهی ایران، شماره (1)6.
یوسفوند، یعقوب و ملکی­کرم­آباد، محمدمهدی (1400)، طراحی الگویی از چگونگی ارتقای ظرفیت‌های قدرت نرم در سیاست‌گذاری دفاعی ج.ا.ایران؛ با تأکید بر راهبردهای تحقق آن، آفاق امنیت، شماره50.
یوسفوند، یعقوب و کاظمی­زند، علی­اصغر و طاهری، ابوالقاسم و ابطحی، سید مصطفی، (1398)، اثربخشی به سیاستگذاری دفاعی ج.ا. ایران؛ در پرتو کاربست منابع فرهنگی قدرت نرم، مدیریت نظامی، شماره 73.
یوسفوند, یعقوب، (1398)، عملیات روانی، تهران: انتشارات دانشگاه افسری امام علی(ع)، چاپ اول.
دوره 17، شماره 63 - شماره پیاپی 2
تابستان 1403
شهریور 1403
صفحه 135-162
  • تاریخ دریافت: 19 اردیبهشت 1403
  • تاریخ بازنگری: 22 خرداد 1403
  • تاریخ پذیرش: 20 آبان 1403
  • تاریخ انتشار: 01 شهریور 1403