واکاوی چرایی عادی سازی روابط عربستان و رژیم صهیونیستی و پیامدهای آن بر جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه امام حسین علیه السلام

2 پژوهشگر

چکیده

تغییر محیط پیرامونی ایران طی دهه اخیر، مانند ابهام در آینده فعالیت هسته ای ایران، ارزیابی غرب جدید از تحولات سوریه، لبنان، عراق و یمن که برآیندی از توسعه نفوذ و در راستای منافع ملی ایران بود، برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس به ویژه عربستان به عنوان رقیب ایدئولوژیک ایران زمینه را برای تغییر نگرش و تجدید روابط با رژیم صهیونیستی را فراهم ساخت و موجبات آشکار سازی روابط و مناسبات پنهانی گذشته شد. در محیط جدید منطقه ای که توافقاتی میان دو کشور ایران وعربستان شکل گرفته نیز مسئله عادی سازی روابط عربستان با رژیم صهیونیستی هنوز هم یک پرونده مهم قابل بررسی بوده و رصد تاثیرات عادی سازی ضرورتی اجتناب ناپذیر است پروژه عادی سازی، به رغم اینکه چالش‌هایی را برای جمهوری اسلامی ایران به جود آورده، فرصت‌هایی را نیز برای جمهوری اسلامی ایران در پی خواهد داشت تا در جهت اهداف و منافع خود از آن بهره برداری کند. این مقاله با رویکرد تحلیلی- توصیفی و بهره گیری از رهیافت ائتلاف و اتحاد سازی منطقه ای در نظریه واقع گرایی و با بیان پیشینه‌ای از مناسبات غیررسمی بین عربستان سعودی با رژیم و احصاء مولفه‌های اثرگذار بر گسترش روابط بین دو بازیگر در سال‌های اخیر، علاوه بر پرداختن به عوامل اثر گذار بر پروژه عادی سازی، به تبیین نتایج و پیامدهایی می‌پردازد که مختصات عادی‌سازی روابط با رژیم که در قالب توافق ابراهیم نیز پیگیری می شود را برای جمهوری اسلامی ایران ترسیم می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analyzing the reason for the normalization of relations between Saudi Arabia and the Zionist regime and its consequences on the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • Mahdi Roohi 1
  • sirous hajizadeh 2
1 ihu
2 faculty regional studies
چکیده [English]

change in Iran's surrounding environment during the last decade, such as the uncertainty in the future of Iran's nuclear activity, the new West's assessment of the developments in Syria, Lebanon, Iraq and Yemen, which was the result of the development of influence and in line with Iran's national interests, some countries especially As an ideological rival of Iran, Saudi Arabia provided the ground for a change of attitude and renewal of relations with Israel, and led to the revelation of past secret relations. the new environment of the region where agreements have been formed between the two countries of Iran and Arabia, the issue of normalizing relations between Saudi Arabia and Israel is still an important case to be investigated and monitoring the effects of normalization is an inevitable necessity. Islamic Republic of Iran has created, it will also create opportunities for the Islamic Republic of Iran to exploit it for its goals and interests. This article, with an analytical-descriptive approach and using the approach of regional alliance and alliance building in the theory of realism and by stating a background of informal relations between Saudi Arabia and Israel and counting the factors affecting the expansion of relations between the two actors in recent years, in addition to Dealing with the influencing factors on the normalization project explains the results and consequences that outline the coordinates of the normalization of relations with Israel, which is also pursued in the form of the Ibrahim agreement, for the Islamic Republic of Iran

کلیدواژه‌ها [English]

  • Saudi Arabia
  • Israel
  • Ibrahim agreement
  • threats and opportunities

Smiley face

  1. احمدیان، حسن(1391)،‌ جایگاه فلسطین در سیاست منطقهای عربستان؛ مبانی استمرار و تحول. فصلنامه مطالعات فلسطین، شماره، 18پاییز

    نعمتی و حاجی یوسفی(1398) در صف‌آرایی عربستان سعودی با رژیم صهیونیستی از نگاه نظریه‌های روابط بین‌الملل، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین الملل آبان ماه 1398

    نویدنیا فرزاد و مرادی کلارده سجاد(1400) تبیین روابط عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی در مقابله با ایران (2011-2020) فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین المللی، پاییز 1400

    خانجانی ، مهدی(بی تا) بررسی روابط سیاسی عربستان و رژیم صهیونیستی از گذشته تا، همایش ملی واکاوی تهدیدهای نوپدید دفاعی امنیتی   

    رستمی فرزاد و تارا علیرضا(1397) در تحلیل روابط عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی در سایه توافق هسته ای ایران ف فصلنامه سیاست جهانی دوره هفتم تابستان 1397

    آدمی علی و نظیفی نائینی نازنین(1397) رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی: عصر جدیدی از همکاری دوجانبه، فصلنامه پژوهش های راهبردی سیاست سال هفتم شماره 27

    ازغندی،  علیرضا و روشندل،‌ جلیل (1390)،‌ مسائل نظامی و استراتژیک معاصر،‌ تهران،‌سمت.

    اسدی، علی اکبر‌ (1396)،‌ سیاست خارجی عربستان سعودی: منابع، اهداف و مسائل،‌ فصلنامه مطالعات راهبردی،  سال بیستم، شماره اول، بهار

    امامزاده‌ فرد،‌ پرویز (1390)،‌ سیاست های اسراییل و عربستان سعودی در قبال یکدیگر در دهه های اخیر،‌ فصلنامه تخصصی علوم سیاسی،‌ شماره 16،‌ پاییز

     اخوان کاظمی، مسعود؛ نریمانی، گلناز و صادقی، سیدشمس الدین (1395)، تحلیلی بر روابط راهبردی عربستان و رژیم صهیونیستی، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، دوره  ،13شماره  ،47زمستان.

    الاعمدة لغز ایران و الاخوان، الاهرام (2017) قابل دسترسی در:

    http://www.ahram.org.eg/News/131801/11/472679/

    بخاخ،‌ یسرا (1397)،‌ «محمد بن زاید» شریک و ابزار لابی صهیونیسم در خاورمیانه، خبرگزاری مهر،‌ قابل دسترسی در:

    mehrnews com/news/4373613.

     بلوردی، محمدرضا (1385)،  عربستان سعودی و جنگ رژیم صهیونیستی علیه حزب الله لبنان،‌ فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، شماره 26 ، تابستان.

    بن سلمان حق وجود رژیم صهیونیستی را به رسمیت شناخت، اسپوتنیک (2018)، قابل دسترسی در: https://ir.sputniknews.com/world/201804033447886

    بهروش، میثم (2017)، چرا ایران نگران اتحاد عربستان و رژیم صهیونیستی است؟، قابل دسترسی در:

    http://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-42337977

     

    "إسرائیل بحاجة إلیه".. نتنیاهو یضغط على ترامب لإنقاذ محمد بن سلمان، الجزیره (2018)، قابل دسترسی در: https://www.aljazeera.net/news/politics/2018/12/9/

    حمید، صالح (2019)، ماذا وراء رفض إیران لتصنیف الإخوان جماعة إرهابیة؟، قابل دسترسی در:

    https://www.alarabiya.net/ar/iran/2019/05/01/

    خضری، احسان؛ صفوی، سیدحمزه و پرهیزکار، امین (1394) ریشه یابی منازعات ایران و عربستان (مطالعه  موردی سه کشور عراق، بحرین و یمن)،‌ فصلنامه تحقیقات سیاسی بین‌المللی، شماره بیست و سوم، تابستان

    دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال و علوی، سیدمحمدعلی (1395)،‌ روند امنیتی سازی فعالیت هسته ای جمهوری اسلامی ایران توسط لابی رژیم صهیونیستی در آمریکا از منظر مکتب کپنهاگ. فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، سال پنجم، شماره 17 شماره پیاپی 47، تابستان

     دیویدسون کریستوفر، (1392)، دومینوی سقوط در خلیج فارس: بیداری چهارم در خاورمیانه؟، ترجمه سید محمد هوشی سادات، ثابت علی، (1395)، نظم و امنیت تراریخت در تفکر رژیم صهیونیستی؛ در مجموعه مقالات اولین کنفرانس امنیتی تهران، تهران، انتشارات موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران.

    رقابت آمریکا، عربستان و قطر بر سر مصر دبکا: کودتا در مصر با حمایت مالی و اطلاعاتی عربستان و امارات انجام شد، فارس (1392)، قابل دسترسی در:

    https://www.farsnews.com/printnews/13920415000141

    ساعی، احمد، (1392)، بررسی چرخه تعارض در روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی با تأکید بر دوره 1384 – 1392 ، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، سال نهم، شماره بیست و دوم، بهار

    سفیان، طلال (2018)، الدور الإسرائیلی فی الیمن .. لعبة القط القذر ، موقع "لا" الاخباری،‌ قابل دسترسی در: http://laamedia.net/news.aspx?newsnum=1273

    شاپ، لائورنس.اچ، شورای روابط خارجی و امپراطوری ژئوپلیتیک نئولیبرال، ترجمه هادی تاجیک، انتشارات دانشگاه امام حسین (ع) 2015

    شریفی، فریده (1394)،‌ نقش اسرائیل در جنگ یمن،‌ کیهان، اقبل دسترسی در:

    http://kayhan.ir/fa/news/57390

    عمادی،‌ سید رضی (1397)‌، عادی‏‌سازی روابط رژیم صهیونیستی با عربستان سعودی و تأثیر آن بر امنیت ایران،‌ شبکه مطالعات سیاست‌گذاری عمومی،‌ قابل دسترسی در:

     http://npps.ir/ArticlePreview.aspx?id=182255

    فریدونی، احمد و شهبازی، نسیبه،‌ (1388)،‌ مواضع آمریکا در برابر حماس، قبل و بعد از اشغال عراق، فصلنامه مطالعات منطقه‌ای: آمریکاشناسی- رژیم صهیونیستی شناسی، سال دهم، شماره  3و4 تابستان و پاییز.

    قربانی، ارسلان و توتی، حسینعلی.  .1393تحلیل سازهانگارانه روابط مصر و رژیم صهیونیستی. فصلنامه سیاست جهانی،دوره سوم، شماره  ،4زمستان

    لیسی، رابرت، (1400) عربستان از دورن تاریخ ، ترجمه محمد علی عسگری، نشر کویر

    میرشایمر،جان (1386) هانس جی مورکنتا و جنگ عراق رئالیسم در مقابل نو محافظه کاری، ترجمه رضا نژاد الهام، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال دهم پاییز 86

    من الریاض.. ترامب: حماس تمارس وحشیة داعش، الترا فلسطین (2017)، قابل دسترسی در:  https://ultrapal.ultrasawt.com/

    هل رصدت اسرائیل عبارة "سنحرق المنطقة" فی اتصال سلیمانی؟، المدن (2017) قابل دسترسی در:

    https://www.almodon.com/media/2017/12/12/

    نتنیاهو یرحب بقرار اعتبار حزب الله تنظیما إرهابیا، العالم (2016)، قابل دسترسی در: https://www.alalam.ir/news/1796592/

    نورعلیوند، یاسر(1396)،‌ عربستان سعودی و تلاش برای موازنهسازی مجدد در برابر ایران،‌ فصلنامه مطالعات راهبردی، سال بیستم، شماره اول، بهار

     نادری نسب، پروی ز(1389)،‌ چالشهای روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان در منطقه. فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 40 ، شماره 1 ، بهار.

    نجات،‌ سید علی (1397)،‌ تسریع روند عادی‌سازی روابط رژیم صهیونیستی با کشورهای عربی؛ دلایل و پیامدها،‌ پژوهشکده مطالعات راهبردی،‌ قابل دسترسی در: https://riss.ir/

    نیاکوئی، سیدامیر و ستوده، علی اصغر (1394)،‌ ماهیت راهبرد عربستان سعودی علیه انقلاب اسلامی ایران در منازعات سوریه و عراق،‌ فصلنامه علمی  پژوهشی پژوهشنامه انقلاب اسلامی، سال چهارم، شماره 17 ، زمستان

    نیاکویی، سیدامیر؛ بهمنش، حسین ( 1391 )، بازیگران معارض در بحران سوریه: اهداف و رویکردها، فصلنامه  روابط خارجی، زمستان، شماره 4

    یزدانی، عنایت الله و فلاحی احسان (1395)، تعامل سیاست خارجی ایران و روسیه در تقابل با محور شرقی- غربی در قفقاز جنوبی،‌مطالعات اوراسیای مرکزی،  دوره 9 شماره 2 پاییز و زمستان

    Alsaafin Linah, (2017), what is behind the covert Israeli-Saudi relations?, Aljazeera.

    Benn Aluf (2011); Overcoming Fear and Anxiety in Tel Aviv: How Israel Can Turn

    Byman Daniel (2011); "Israel’s pessimistic view of the Arab spring", Washington quarterly, 34: 3, summer.

    El-Hokayem, Emile, (2007), “Hezbollah and Syria: Outgrowing the Proxy Relationship’’, the Washington Quarterly, 30 (2) .

    with Saudi Arabia, Loiand cordesman.(2011).”copettion between the us and iran in Iraq”.csis.org

    Sachs, Natan (2016), Israel and Iran’s Role in the Middle East, https://www.brookings.edu/testimonies/israel-and-irans-role-in-the-middle-east/

    1. Mearsheimer, "Hans Morgenthau and The Iraq War. Realism Versus neo – Conservatism", in <wwwhttp://193. 41. 101. 57 / Content / articles / PDF / 2522. pdf

    Dekel, Udi and Guzansky, Yoel. 2013. Israel and Saudi Arabia: Is the Enemy of My Enemy My Friend?, INSS Insight No. 500, December 22, 2013.