بررسی مناسبات امنیتی امریکا و عربستان سعودی بر پایۀ نظریۀ نورفتارگرایی

متقی, افشین; قره بیگی, مصیب

بررسی مناسبات امنیتی امریکا و عربستان سعودی بر پایۀ نظریۀ نورفتارگرایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه خوارزمی

² دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران

چکیده

نظریۀ نورفتارگرایی، مفهوم امنیت را بیش از هر چیز، به عنصر فرهنگ وابسته میداند و سازههای آیکونوگرافیک همچون تاریخ و فرهنگ را در تثبیت امنیت، مهم تلقی میکند. ازسوی‌دیگر، برجسته‌بودن مفهوم قدرت در این نظریه، باعث میشود تا امنیت از مفهومی چندبعدی و سلسله‌مراتبی برخوردار شود. بنابراین، میتوان رفتارهای امنیتی همگرایانه میان امریکا و عربستان را که از سال 2011 بدین‌سو افزایش روزافزونی یافته و پس از تغییرات در ریاست‌جمهوری امریکا از سال 2017 به‌این‌سو خصلتی راهبردی یافته است، در چند بعد بررسی کرد. این ابعاد شامل بنیادهایی چون هژمونی، ایدئولوژی و فرهنگ است. بنابر پیش‌فرض نظریۀ نورفتارگرایی، فقدان ساختارهای تثبیت‌شدۀ فرهنگی و غلظت ایدئولوژی از زمینههای مهمی است که میتواند فقدان امنیت را در یک کشور نشان دهد. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی به این دو پرسش، پاسخ داده است که رفتارهای فزایندۀ امنیتی عربستان سعودی در منطقه چگونه قابل تبیین است و نیز مناسبات فزایندۀ امنیتی این کشور با امریکا بهویژه پس از روی‌کار‌آمدن دونالد ترامپ، چه بازخوردهایی دارد؟ نتایج، نشان میدهد که مفاهیمی همچون وابستگی ایدئولوژیک، فقدان تاریخی دولت ـ ملت، نقصان در هویتهای نرمافزاری ـ فرهنگی و قدرت تکلایهای، رفتار فزایندۀ امنیتی عربستان در محیط بیرونی را تعیین و توجیه میکند. به‌سخن‌دیگر، عربستان سعودی با برونفکنی کاستیهای ایدئولوژیک، از میدانهای منازعه در محیط بیرونی برای پرکردن گسستهای تاریخی و فرهنگی دولت ـ ملت خود بهره میبرد. به‌همین‌دلیل، رفتارهای امنیتی و قدرت سختافزاری در منطقۀ خلیج‌فارس و غرب آسیا بازتولید می‌شود.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.25381857.1397.11.39.7.4

عنوان مقاله [English]

An Investigation of US-Saudi Security Dealings on the Basis of the Theory of Neo-Behaviorism

نویسندگان [English]

Afshin Mottaghi ¹
Mosayyeb Gharabeigui ²

¹ Associate professor of political geography, Kharazmi University

² Ph.D. candidate of political geography, University of Tehran

چکیده [English]

According to the theory of neo-behaviorism, the concept of security concerns cultural element more than other elements, and considers iconographic constructions such as history and culture, as essential factors of stabilizing security. Moreover, the significance of the concept of power in this theory gives a multi-dimensional and hierarchical concept to security. Therefore, the convergent security behaviors of the United States and Saudi Arabia, which was established since 2011, and extended to strategic levels since 2017, after presidential changes in America, are investigated in several respects. These dimensions include fundamental issues such as hegemony, ideology and culture. According to the theory of neo-behaviorism, lack of established cultural structures, and the ideological accumulation are important features that signify vulnerability of security of a country. Employing a descriptive-analytical method, this study tries to answer two questions regarding how the increasing security measures of Saudi Arabia in the region can be explained, and what its increasing security relationship with the United States, especially after Donald Tramp, will bring about. The results designate that concepts such as ideological dependence, the loss of historical background of nation-state situation, the deficiency in soft-cultural identities and single-party power determine and justify Saudi’s growing external environmental security. In other words, using its ideological shortcomings, Saudi Arabia tries to exploit conflicts in the external environment to fill the historical and cultural gap in its nation-state background. Consequently, security behaviors and hard power are being reproduced in the Persian Gulf region and West Asia.

کلیدواژه‌ها [English]

security
culture
America
Saudi Arabia
neo-behaviorism

مراجع

ـ آراسته، ناصر (1387). امریکا قبل و بعد از اشغال عراق، تهران: انتشارات سازمان عقیدتی ـ سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران.

ـ آشتی، نصرتالله (1391). ساختار حکومت عربستان سعودی،تهران: انتشارات وزارت‌ ام‍ور خ‍ارج‍ه‌، دف‍ت‍ر م‍طال‍ع‍ات‌ س‍ی‍اس‍ی‌ و ب‍ی‍ن‌ال‍م‍ل‍ل‍ی‌.

ـ احمدی، حمید (1386). روابط ایران و عربستان در سده بیستم، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.

ـ بدیعی ازنداهی، مرجان؛ شریفی رضوی، مجید و میراحمدی، فاطمه‌السادات (1396). بازتاب‌های جهانیشدن سیاسی بر سازمان همکاری شانگهای، فصلنامۀ تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال 4، شماره 32: 229 ـ 207.

ـ بوزان، باری؛ ویور، الی و دوویلد، پاپ (1386). چارچوبی تازه برای تحلیل امنیت، ترجمه علی‌رضا طیب، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

ـ حافظ‌نیا، محمدرضا (1385). اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، مشهد: انتشارات پاپلی.

ـ دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال (1388). تحول در نظریههای منطقهگرایی، فصلنامۀ مطالعات اوراسیای مرکزی، دورۀ 3، شمارۀ 1: 116 ـ 99.

ـ دولور، ژاک (1371). همنوازی تازه اروپا، ترجمه عباس آگاهی، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.

ـ روحی دهبنه، مجید (1393). مفهومسازی همگرایی و منطقهگرایی در روابط بین‌الملل ازمنظر سازهانگاری، مطالعۀ موردی: اتحادیۀ اروپا، فصلنامۀ پژوهشهای بین‌الملل، دوره 4، شمارۀ 13: 155 ـ 122.

ـ سلیمی، حسین (1384). دولت مجازی یا رئالیست متهاجمی: بررسی مقایسهای نظریه ریچارد روزکرانس، مجله پژوهشی حقوق و سیاست، سال 7، شماره 17: 20 ـ 33.

ـ قادری حاجت، مصطفی و همکاران (1389). تبیین نقش بازارچههای مرزی در امنیت و توسعه پایدار نواحی پیرامون مطالعه موردی: بازارچههای مرزی استان خراسان جنوبی، فصلنامه ژئوپلیتیک، دوره 6، شماره 3: 151 ـ 121.

ـ قاسمی نراقی، علی‌اصغر (1388). شورای همکاری خلیج فارس، تهران: ‌دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، انتشارات وزارت امورخارجه.

ـ گریفیتس، مارتین (1390). دانشنامۀ روابط بین‌الملل و سیاست جهان، چاپ دوم، ترجمه علی‌‎رضا طیب، تهران: نشر نی.

ـ مؤسسه مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر (1386). اصلاحات سیاسی در عربستان سعودی؛ تأثیر بحران عراق بر تحولات سیاسی عربستان سعودی.

ـ متقی، افشین (1393). تغییرات ساختار جمیعتی ج.ا.ایران: آسیب‌شناسی و ظرفیت‌سنجی مسائل امنیتی، فصلنامه جغرافیای انسانی، دوره 46، شماره 5: 12 ـ 24.

ـ متقی، افشین (1394). واکاوی زمینههای ناسازواری در روابط ایران و عربستان، فصلنامه پژوهشهای راهبردی سیاست، سال سوم، شماره 12: 161 ـ 141.

ـ مجتهدزاده، پیروز (1381). فلسفه ژئوپلیتیک، تهران: انتشارات سمت.

- Alterman, J. (2012). Gulf Kaleidoscopes Reflection on the Iranian Challenge, CSIS Center for Strategic International studies.

- Belasco, A. (2016). The Cost Of Iraq, Afghanistan and other Global War on Terror Operation, Congressional Research Service, September .

- Commons, M.L. (2018). A short history of the Society for the Quantitative Analysis of Behavior, Behavior Analyst Today, 2 (3): 275–9.

- Hawg, P. (2004). The historical Process of making non-securitization of security phenomena: security and globalization, Translated by Mohammad Reza Khosravi, monthly strategic outlook No. 79 and 80.

- Kolodziej, E.A. (2015). Security and International Relations, Cambridge: Cambridge University Press.

- Moxley, R. A. (2018). Pragmatic selectionism: The philosophy of behavior analysis, The Behavior Analyst Today. 5 (1): 108–25.

- Mearsheimer, J.J. (2005). Hearts and Minds, the National Interest, 69 (Fall): 13–6.

- Newsom, D. (2017). United states policy toward the Gulf (Persian), ed. R.G.Waif, Washington D.C, Georgetown University.

- Polentz, R. (2013).NATO and Persian Gulf Security, European Journal of International Relations, No, 13, pp. 6-19.

- Spike, V., and Sisson, R. (2015). Global Gender Issues, Boulder Co: Lyne Rinner

- Staddon, J. (2018). The New Behaviorism, 2nd Edition. Philadelphia, PA: Psychology Press

- Steven, E.L. (2012). War is politics: Offensive realism, domestic politics, and security strategies, Security Studies, 12:2, 165-195.

- Van Evera, S. (2018), Offense – defense and War Cause of International security, 3(3): 5 – 43

- Vasquez, J.A. (2014). "The Post Positive Debate: Reconstructing Scientific Enquiry and International Relations Theory after Enlightens Fall". In Booth and Smith, International Relations Theory Today.