اعتباربخشی علمی به الگوی طراز عمق‌بخشی خارجی انقلاب اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جامعه‌شناسی سیاسی دانشگاه امام صادق(ع)

2 عضو هیئت‌علمی دانشگاه جامع امام حسین(ع)

چکیده

عمق‌بخشی، اطلاقی نو برای مأموریتی مستمر در نهادهای انقلابی به‌ویژه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که رهبران و اندیشمندان راهبردی انقلاب اسلامی وجهۀ همت خود را معطوف به تحقق آن در دو بعد داخلی و خارجی می‌نمایند. دراین‌میان، با وجود حجم انبوهی از رهنمودهای رهبری معظم انقلاب اسلامی دراین‌خصوص، فقدان الگویی متیقّن و برخوردار از روایی علمی، برآمده از این داده‌ها به‌مثابه «طراز انقلاب اسلامی» راهبردپژوهان را برآن داشته است تا با هدف تکثیر ارزش‌های خود در فراپیرامون و افزایش شعاع اثرشان در محیط‌های گوناگون، تهدیدات ‌منافع امنیت ملی را فروکاهیده، بستر لازم برای کسب آن منافع را بیشینه نمایند. بدین‌منظور، تحقیق حاضر که ازحیث هدف، تحقیقی ـ کاربردی است و ازحیث ماهیت داده‌ها در زمرۀ تحقیقات آمیخته محسوب می‌شود، اعتباربخشی علمی به الگوی طراز عمق‌بخشی خارجی انقلاب اسلامی را مطمح‌نظر خویش قرار داده و با بهره‌گیری از راهبرد پژوهشی آمیخته؛ برمبنای روش گرندد‌تئوری، داده‌های لازم را از کل آراء و نظرات مقام معظم‌ رهبری گردآوری نموده و از نرم‌افزار تحلیل کیفی مکس‌کیودا12 برای تولید سطوح، ابعاد و مؤلفه‌های آن مفهوم، استفاده و نگاشت (گراف) مدل خروجی آن را در دو مرحله، اعتبارسنجی نموده است. در مرحلۀ نخست، با روش دلفی به ‌اخذ نظرات 7 نفر از خبرگان، درخصوص نگاشت (گراف) نهائی نرم‌افزار موصوف پرداخت. خروجی این مرحله، مدلی بود حاوی سه‌سطح «صدورانقلاب»، «بازتابش انقلاب» و «وسع‌افزائی انقلاب اسلامی» که مجموعاً در 4 بعد «لوازم الگوشدن انقلاب»، «ظرفیت‌های الگوشدن انقلاب»، «الزامات نهضت‌سازی» و «گفتمان‌سازی»، 24 مؤلفه را دربرگرفته بود. سپس مدل خروجی مرحلۀ نخست را در حجم نمونۀ 24 نفره‌ از خبرگان تحقیق اعتبارسنجی کرد. در این مرحله نتایج ضریب سی.وی.آر آزمون لاوشه، اعتبار مدل را تأیید نمود. لیکن نتایج آزمون فریدمن و ضریب موزون آن نشان داد که مؤلفۀ «تأسی به ‌اولیای الهی» در سطح اطمینان 95 درصد فاقد معنی‌داری آماری است. لذا مدل حاوی 23 مؤلفۀ مابقی، به‌عنوان الگوی عمق‌بخشی خارجی انقلاب اسلامی مبتنی‌بر اندیشۀ سیاسی رهبری معظم معرفی شد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد مؤلفه‌های «آرمان فلسطین»، «استکبارستیزی» و «کار تشکیلاتی قبل از پیروزی و نظام‌سازی بعد از پیرزوی نهضت‌ها» دارای بیشترین نقش‌آفرینی در تعمیق خارجی انقلاب اسلامی در محیط‌های متجانس و نامتجانس می‌باشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Scientific Validation of External Deepening Model of the Islamic Revolution

نویسندگان [English]

  • asghar eftekhari 1
  • mahdi firoozkohi 2
1 Associate professor of political sociology, Imam Sadegh University
2 Faculty member of Imam Hussein Comprehensive University
چکیده [English]

Deepening is a new term for a constant mission for revolutionary institutions, especially for the Islamic Revolutionary Guards Corps (IRGC), which the strategic leaders and thinkers of the Islamic Revolution made efforts to achievement it in both internal and external dimensions. However, despite the enormous guidelines of the Supreme Leader of the Islamic Revolution in this regard, lack of an appropriate and scientifically valid model at the level of the Islamic Revolution and based on these guidelines, caused the policymakers to compensate for this deficiency. They aimed at extending their values ​​in the far setting and increase the scope of their work in various environments, confine the threats against the national security, and optimize the situation for the fulfillment of national security interests. To achieve the goal, this purposive research, which follows mixed method in terms of data collection, provides scientific validity for the model of the external deepening at Islamic Revolution level. Employing grounded theory as research strategy, the researchers reviewed all the guidelines of the Supreme leader of the Islamic Revolution to collect the data required for the validity of the model. Maxxidae12 qualitative analysis software was employed to design a graph containing aspects, dimensions, and components of that concept, and to validate it in two steps. In the first step, Delphi method was used and seven experts were asked to comment on the graphical representation of the final model. The outcome of this step was a model at three levels of "exporting the revolution", "reflections of the revolution" and "the expansion of the Islamic Revolution", which were designed including 24 components in 4 dimensions of “requirements for the modeling of the revolution", "the possibilities of the modeling of the revolution", "requirements for creating movements", and "expanding revolutionary discourse". Then, the output model of the first stage was validated in a sample of 24 experts of the research sample. At this stage, the results of the CVR ratio of Lauxh test confirmed the validity of the model. However, the results of Friedman test and its rational coefficient showed that the component of "dedication to divine people" at 95% confidence level was not statistically significant. Therefore, the model containing the remaining 23 components was presented as a model for external deepening of the Islamic revolution derived from political thought of the Supreme Leader. The results also indicated that the components of the “ideals of Palestine ", "struggling arrogance" and "organizational attempts before the victory”, and “systematization” after the success of the movements" play the most significant role in the external deepening of the Islamic Revolution in homogeneous and heterogeneous environments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • deepening
  • Islamic Revolution
  • exporting the evolution
ـ امام خامنه‌ای(مدظلّه)، 521 سخنرانی از تاریخ 1363 تا 13 خرداد 93:                  khamenei.ir
ـ آقاجانی، سیروس (1390)، همگرایی سیاست‌های ترکیه با اتحادیه اروپا و تأثیر آن بر عمق‌بخشی انقلاب اسلامی، تهران: دانشگاه جامع امام حسین(ع).
ـ آهنگر، عباس (1392)، نقش حزب‌الله لبنان در عمق‌بخشی امنیتی انقلاب اسلامی ایران، تهران: دانشگاه جامع امام حسین(ع).
ـ اسپوزیتو، جان (1382)، انقلاب ایران و بازتاب جهانی آن، ترجمه محسن مدیر شانه‌چی‌ تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
ـ افتخاری، اصغر (1391)، مفاهیم بنیادین علوم انسانی اسلامی؛ امنیت، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
ـ بخشی‌نژاد، روح‌الله (1393)، نقش سلفی‌های مصر در عمق‌بخشی انقلاب اسلامی ایران،تهران: دانشگاه جامع امام حسین(ع).
ـ تاجیک، محمدرضا و دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال (1382)، الگوهای صدور انقلاب اسلامی ایران در چارچوب گفتمان‌های مختلف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، راهبرد، شماره 27: 80 ـ 61.
ـ جعفری هرسینی، مراد (1396)، بررسی روابط اربیل ـ بغداد و تأثیر آن بر عمق‌بخشی انقلاب اسلامی، تهران: دانشگاه جامع امام حسین(ع).
ـ حشمت‌زاده، محمدباقر (1385)، تأثیر انقلاب اسلامی ایران در کشورهای اسلامی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
ـ خرمشاد، محمدباقر (1392)، جنگ نرم و عملیات روانی، بازیابی‌شده در تاریخ 8 اردیبهشت 1392                                                           http://www.psyop.ir/Ip=41871
ـ دان، تیم (1388)، لیبرالیسم در جهانی‌شدن سیاست: روابط بین‌الملل در عصر نوین (زمینۀ تاریخی، نظریه‌ها، ساختارها و فرایندها)، توسط جان بیلیس و استیو اسمیت،  تهران: انتشارات ابرار معاصر: 406 ـ 365.
ـ دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال و رادفر، فیروزه (1389)، الگوی صدور انقلاب در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
ـ سوری، جهانگیر (1395)، نقش احزاب و گروه‌های سیاسی تونس در عمق‌بخشی سیاسی انقلاب اسلامی،تهران: دانشگاه جامع امام حسین(ع).
ـ شهبازی، نجفعلی (1396)، الگوی دیپلماسی اقتصادی ج.ا.ا درراستای عمق‌بخشی انقلاب اسلامی ایران: مطالعۀ موردی عراق،تهران: دانشگاه جامع امام حسین(ع) جهت دریافت درجۀ دکتری.
ـ صفری، اصغر (1393)، بررسی ظرفیت‌ها و قابلیت‌های مسلمانان انگلیس و تأثیر آن بر عمق‌بخشی انقلاب اسلامی ایران،تهران: دانشگاه جامع امام حسین(ع).
ـ صفوی، سیدیحیی (1392)، جزوه درسی (منتشرنشده) عمق‌بخشی،دوره دکتری مطالعات بین‌الملل دانشگاه جامع امام حسین(ع)»، تهران.
ـ علی‌بخشی، محمدرضا (1395)، بررسی ارتقای هویت شیعیان جمهوری آذربایجان درراستای عمق‌بخشی انقلاب اسلامی، تهران: دانشگاه جامع امام حسین(ع).
ـ فلاح‌نژاد علی (1384)، سیاست صدور انقلاب اسلامی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی ایران
ـ قوام، عبدالعلی (1390)، روابط بین‌الملل نظریه‌ها و رویکردها، چاپ پنجم، ویرایش اول، تهران، انتشارات سمت.
ـ کارگر رمضانی روح‌الله، در اسپوزیتو، جان ال. (1382)، انقلاب ایران و بازتاب جهانی آن، ترجمۀ محسن مدیرشانه‌چی، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
ـ محمدی، منوچهر (1377)، مروری بر سیاست خارجی ایران دوران پهلوی یا تصمیم‌گیری در نظام تحت سلطه، تهران: نشر دادگستر.
ـ محمدی، منوچهر (1385)، بازتاب جهانی انقلاب اسلامی، قم: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
ـ مولانا، حمید و محمدی، منوچهر (1392)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دولت احمدی‌نژاد، تهران: نشر دادگستر.
ـ نصیری، آزاد (1390)، فرصت‌ها و چالش‌های عمق‌بخشی انقلاب اسلامی ایران در افغانستان، تهران: دانشگاه جامع امام حسین(ع).
ـ یوسفی رامندی، رسول (1395)، طراحی الگوی عوامل مؤثر بر رفتار رأی‌دهی در بازاریابی سیاسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی، جهت دریافت درجۀ دکتری.
رساله و پایان‌نامه‌های دانشجویی:
- Bryman، Alan. (2015) Social Research Methods. 5th . oxford: oxford university press.
- Charmaz، K. (2006) Constracting Grounded Theory: A Practical Guide through Qualitative Analysis. London: Sage publication.
- Menashri، David. (1990) The Iranian Revolution and the Muslim World. England: West view Press.
- Silver, C., & Lewins, A (2014). Using Software in Qualitative Research.Los Angeles / London / New Delhi / Singapore /Washington DC: Sage Publications Ltd.
- Strauss، Anselm  & Corbin, Juliet. (1990) Basics of qualitative research grounded theory procedures and techniques. Newbury Park London: Sage Publications.