استادیار دانشکده و پژوهشکده مطالعات بین‌الملل، دانشگاه جامع امام حسین(ع)
چکیده
این مقاله در پی پاسخ دادن به این پرسش است که چگونه انقلاب اسلامی ایران، به عنوان یک گفتمان مهم و ملهم از اسلام اصیل و اندیشه امام خمینی(ره) در جهان اسلام، که تاثیرات فراوان و ماندگاری بر متفکران و رهبران نهضتها و نیز جنبشهای جهان اسلام داشته است، بر مبنای اینکه؛ «ژئوپلیتیک محور مقاومت» پس از پیروزی انقلاب اسلامی با تعریف گفتمان جدید در مقابل اهداف و برنامههای غرب، ایالات متحده و استکبار جهانی با نقش محوری و رهبری ایران تعریف میشود. ماهیت و مبانی نظری و گفتمانی انقلاب اسلامی«امام خمینی» و محور مقاومت پرداخته، تاثیرات (نظری و عینی) انقلاب اسلامی ایران بر محور مقاومت در مقابل استکبار و رژیم اشغالگر را بررسی کرده است (سوال). گفتمان انقلاب اسلامی ایران، اثری انکارناپذیر بر دیگر مناطق دنیا دارد، و نیز نهضت و جنبشهای اسلامی اثر گذاشته است، مصادیقی چون «اسلامخواهی»، «استکبارستیزی»،«مردم‌سالاری»، «بیداری اسلامی» و «تداوم اندیشه و عمل مقاومت در نهضتها» پرتوی از بازتاب انقلاب اسلامی ایران هستند (فرضیه). در مقاله حاضر، اثبات این فرضیه از طریق تحلیل گفتمان به مثابه روش و تحلیل نظری استفاده شده است (روش) و در پی نشان دادن تاثیر انقلاب اسلامی بر قوت و گسترش محور مقاومت در منطقه است برای رهایی از استکبار(هدف). اثبات نقش و تاثیر گفتمان انقلاب اسلامی و اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) بر نهضتهای اسلامی در ترسیم آینده محور مقاومت از نتایجی است که این مقاله بدان دست یافته(یافتهها).
- برزگر، کیهان(1388)، سیاست خارجی ایران از منظر رئالیسم تدافعی وتهاجمی،تهران، فصلنامه روابط خارجی، سال اول، ش1.
- بهروزلک، غلامرضا(1386)، کاربرد تحلیلهای گفتمانی در مطالعات سیاسی اسلامی» مجموعه مقالات روششناسی در مطالعات سیاسی اسلام. تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
- جمیری، محمد(1389)، بررسی و تبیین نقش فرامنطقه‌ای ایالات متحده آمریکا در روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی پس از 11سپتامبر، فصلنامه ره آورد سیاسی، ش29.
- حشمت‌زاده، محمد باقر (1384)، «مقدمه و چارچوبی برای بررسی تأثیرات انقلاب اسلامی در کشورهای اسلامی»، 13 نامه پژوهش، ش 12.
- خمینی، روح الله (1370)، صحیفه نور: مجموعه رهنمودهای امام خمینی (22 جلد)، تدوین سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی؛ تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات.
- خمینی، روح الله (1376)، اسلام ناب محمدی در کلام و پیام امام خمینی، قم، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- خمینی، روح‌الله (1388). ولایت فقیه. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- خمینی، سید روح الله(1378).صحیفه نور، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- خمینی، سید روح‌الله (1374)، ولایت فقیه و جهاد اکبر، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- خمینی، سید روح‌الله (1378)، صحیفه نور، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- خمینی،روح الله (1372)، کلمات قصار؛ پندها و حکمتها، تهران: چاپ نخست، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- دهقانی فیروزآبادی سید جلال و مهدی فرازی (1391)، بیداری اسلامی و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه‌ی مطالعات انقلاب اسلامی، سال نهم، ش28.
- دهقانی فیروزآبادی، سید جلال و مهدی فرازی (1391)، «بیداری اسلامی و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، س 9، ش 28.
- دین پرست، فائز (1389)، «تحلیل گفتمان ولایت فقیه در نظام سیاسی ایران»، تهران، دانشگاه امام صادق
- سلیمانی، رضا (1391)، «رویکرد تئوریک به سیاست امریکا در قبال انقلاب اسلامی ایران و بیداری اسلامی در خاورمیانه»، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، س 1، ش 2.
- سلیمانی، رضا(1391) «رویکرد تئوریک به سیاست امریکا در قبال انقلاب اسلامی ایران و بیداری اسلامی در خاورمیانه»، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، س 1، ش 2.
- شیرازی، ابوالحسن و حبیب‌الله معین‌الدینی (1387)، «تقابل خاورمیانه اسلامی با طرح خاورمیانه بزرگ»، فصلنامه علمی پژوهشی علوم سیاسی، ش 3.
- صالحی، حمید(1390)، مناسبات راهبردی امارات متحده عربی با جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال 14، ش1.
- فلاحی، علی (1380)، پیامدهای 11 سپتامبر بر نظریه و دیدگاه‌های موجود در روابط بین‌الملل، معاون سیاست خارجی، مرکز تحقیقات استراتژیک.
- فوزی، یحیی (1388)، اندیشه سیاسی امام خمینی، قم: معاونت پژوهش دانشگاه معارف اسلامی.
- فوزی، یحیی و پایاب، بهروز (1390)، مقایسه تطبیقی اشتراکات وافتراقات اندیشه سیاسی جنبش اسلامی اخوان المسلمین در مصر و جنبش اسلامی شیعی در ایران، فصلنامه شیعه شناسی، شماره36، زمستان.
- قاسمی، بهزاد (1391)، «گزارش اجلاس جهانی استادان مسلمان دانشگاه‌ها و بیداری اسلامی»، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، س 13، ش 51.
- بیانات مقام معظم رهبری در دیدار کارگزاران حج، 16/6/1393
- خمینی، روح الله (1376)، اسلام ناب محمدی در کلام و پیام امام خمینی، قم، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- خمینی، سید روح الله(1378).صحیفه نور، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- دهشیری، محمد رضا (1388)، بازتاب مفهومی و نظری انقلاب اسلامی ایران در روابط بین الملل، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
- قانون اساسی جمهوری اسلامی، مصوب 1358، با آخرین اصلاحات 1368.
-
- مرادی، مجید (1381)، نظریه دولت در اندیشه حسن البنا، فصل نامه علوم سیاسی، شماره19، پاییز.
- مکارم شیرازی، ناصر،(1389) طرح حکومت اسلامی، مطبوعاتی هدف.
- نادری نسب، پرویز(1389)، چالش‌های روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان در منطقه، فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 40، ش1.
- Burnell, Peter & Richard Youngs (2010), New Challenges to Democratization, USA and Canada: Routledge.
- - Friedman, George (2011), "Syria, Iran and the Balance of Power in the Middle East", 22, Dec.2011, www.trafor.com.
- - Hirst, David (2011), “Gaddafi Cruelly Resists, but This Arab Democratic Revolution is far from over”, The Guardian, Sunday, 20 February.
- - Isbester, Katherine (2011), The Paradox of Democracy in Latin America: Ten Country Studies of Division and Resilience, Canada: University of Toronto Press Incorporated.
- - Khaledi, Rashid, Lisa Anderson, Muhammad Muslih and Rivas Simon, (1991), The Origins of Arab Nationalism, New York: Columbia University Press.
- - Kramer, Martin (2009), Arab Awakening and Islamic Revival: The Politics of Ideas in the Middle East, New Jersey: State University of New Jersey.
- - Luciani, Giacomo (1990), The Arab State, Berkley and Los Angeles: University of California Press.
- - Pollack, Kenneth M. (2012), "Shifting Sand in Middle East", Brooking Institute, 14 Feb accessed. www.brokings.edu
)
