دولت‌سازی دموکراتیک و ملت‌سازی انسجام‌یافته در عراق نوین (2015ـ 2003)

نویسندگان

1 استاد دانشگاه تهران

2 دانشگاه لندن

چکیده

دولت‌سازی دموکراتیک را می‌توان اصلی‌ترین ضرورت عراق نوین دانست. دولت‌سازی در سال‌های بعد از اشغال عراق با نشانه‌هایی از چالش قومی و هویتی روبه‌رو شده است. نیروهای چالشگر متأثر از برخی بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی تلاش کرده‏‌اند موضوع هویت ملی را تحت تأثیر قرار دهند و با این کار چالش‌های ساختاری عراق را گسترش دهند. روند دولت‏سازی و ملت‏سازی در عراق تحت تأثیر مؤلفه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی و الگوی کنش نخبگان شکل می‌گیرد. نخبگان عراق در دوران حکومت بعثی موقعیت خود را از طریق سلسله مراتب حزبی به دست می‌آوردند. در این فرایند، گروه‌های قومی مختلف می‌توانستند در ساختار سیاسی عراق ایفای نقش کنند. بحران سیاسی عراق در حال حاضر مربوط به شرایطی است که نشانه‌هایی از تضاد سیاسی بین نخبگان را که به گروه‌های مختلف فرهنگی، قومی و سیاسی تعلق دارند، اجتناب‏ناپذیر کرده است. در محیطی که تضادهای قومی، هویتی و مذهبی وجود دارد، نخبگان کار دشواری برای دولت‌سازی دارند. به همین دلیل روابط جدید دولت‌سازی در عراق بدون توجه به نقش نخبگان در روند کنترل قالب‌های احساسی و قومیتی امکان‏پذیر نخواهد بود. بنابراین پرسش اصلی پژوهش این است که «نخبگان در فرایند دولت‌سازی دموکراتیک در عراق چه ویژگی‌هایی دارند و دولت‎سازی در چه فرایندی حاصل می‌‏شود؟» فرضیه مقاله معطوف تبیین این گزاره است که «دولت‌سازی و ملت‌سازی دموکراتیک در عراق از طریق انسجام اجتماعی و همبستگی نخبگان در فرایند نهادسازی اجتماعی حاصل می‌شود». دولت‌سازی‌های دموکراتیک در عراق نیازمند روش‌شناسی مبتنی بر «تحلیل داده‌ها» و همچنین «تحلیل محتوا»ست. در این پژوهش از روش ترکیبی بهره گرفته می‌شود و به‌ موازات جمع‌آوری داده‌های توصیفی، از قالب‌های تحلیل محتوا و مصاحبه نیز استفاده و با برخی نخبگان عراقی دربارة روند و شاخص‌های دولت‌سازی در عراق مصاحبه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Democratic Governance and Coherent Nationalization in Modern Iraq (2003- 2015)

نویسندگان [English]

  • ebrahim mottaghi 1
  • Mohammed salem alghabban 2
1 Professor, University of Tehran
2 University of London
چکیده [English]

Democratic state-building can be seen as the most important need for a new Iraq. In the years since the occupation of Iraq, state-building has faced signs of ethnic and identity challenges. Challenging forces influenced by a number of regional and international actors have attempted to influence the issue of national identity, thereby expanding Iraq's structural challenges. The process of state-building and nation-building in Iraq is shaped by various social, political, and elite elements of action. During the Ba'athist rule, Iraqi elites gained their status through partisan hierarchy. In this process, different ethnic groups could play a role in the political structure of Iraq. The political crisis in Iraq is currently in a situation that has avoided any signs of political conflict between the elites belonging to different cultural, ethnic, and political groups. In an environment of ethnic, religious, and religious conflict, the elites have a difficult task of building. For this reason, new state-building relationships in Iraq will not be possible without regard to the role of the elites in the process of controlling ethnic and emotional forms. So the main question of the research is, "What are the characteristics of the elite in the process of democratic state-building in Iraq, and what is the process of state-building in it?" And elite solidarity is achieved in the process of social institutionalization. " Democratic governance in Iraq requires a methodology based on "data analysis" as well as "content analysis". This study uses a composite approach and in addition to collecting descriptive data, content analysis and interview templates have been used and interviewed with some Iraqi elites on the process and indicators of government building in Iraq.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iraqi State Building
  • Identity Crisis
  • Elite
  • Social Cohesion
  • Democratic Institution Building
 
ـ غلیون، برهان (2011)، نقد السیاسه؛ الدوله والدین، المغرب: انتشارات المرکز الثقافی العربی.
ـ الفواز، علی حسن (2012)، اشکالات الدوله الوطنیه فی التاریخ الی نسق الحداثه، دمشق: دار نینوی.
ـ قانعی‌راد، محمد امین (1389)، مشارکت سیاسی و اجتماعی نخبگان،تهران: راه‌دان.
ـ گازیوروسکی،‌ مارک (1379)،‌ «مشروعیت رژیم و امنیت ملی»، مندرج در: امنیت ملی در جهان سوم،‌ ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.