سناریوپردازی درباره آینده منزلتی جمهوری اسلامی ایران در افق 1404

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری روابط بین‏الملل از دانشگاه علامه طباطبایی، استادیار گروه علوم سیاسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

چکیده

جمهوری اسلامی ایران نمونه کاملی از یک دولت «منزلت­طلب» در نظام بین­الملل است که با تعریف منزلت‏های مطلوب متفاوت و استراتژی­های متعدد در طول سالیان پس از انقلاب، درصدد ارتقای جایگاه و منزلت منطقه­ای و بین­المللی خویش بوده است. انتشار سند «چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404» شاهدی انکارناپذیر بر منزلت­طلبی جمهوری اسلامی است. در این سند ایران به ‌عنوان کشوری «توسعه‌یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه با هویت اسلامی و انقلابی، الهام­بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و مؤثر در نظام بین­الملل» ترسیم شده است. بر این اساس، مقاله پیش ­رو با نگاهی آینده­نگارانه درصدد پاسخ به دو سؤال است: نخست، قوی‏ترین سناریوها درباره آینده منزلتی جمهوری اسلامی ایران کدام‏اند؟ دوم، سناریوهای مذکور چه دلالت­هایی بر سیاست­های منزلتی جمهوری اسلامی خواهند داشت؟ در پاسخ به سؤال نخست، با استفاده از روش آینده‏نگاری، تحلیل تأثیرات متقاطع و دو نرم‏افزار پیشرفته میک مک و سناریوویزارد، شش سناریو استخراج شده است. اشتراکات شش سناریو درباره هفده عامل مؤثر جهانی و منطقه‏ای منتهی به پاسخ سؤال دوم شده و بیانگر آن است که اهداف منزلتی جمهوری اسلامی در افق 1404 با دشواری­ها و محدودیت‏های شدیدی مواجه خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Scenarios about the future of the Islamic Republic of Iran in the horizon of 1404

نویسنده [English]

  • vahid nouri
Ph.D. in International Relations from Allameh Tabataba'i University, Assistant Professor of Political Science, Department of Domain and University Research
چکیده [English]

The Islamic Republic of Iran is a perfect example of a "dignified" state in the international system that has sought to promote its regional and international status by defining different desirable positions and various strategies during the years following the revolution. The publication of the document "The Perspective of the Islamic Republic of Iran on the Horizon 1404" is an undeniable evidence of the Islamic Republic's dignity. In this document, Iran is described as a "developed country with the first economic, scientific and technological status at the regional level with an Islamic and revolutionary identity, inspiring in the Islamic world and with a constructive and effective engagement in the international system". Accordingly, the present article looks forward to answering two questions: First, what are the most powerful scenarios for the dignified future of the Islamic Republic of Iran? Second, what implications do these scenarios have on the dignity policies of the Islamic Republic? In response to the first question, six scenarios were extracted using foresight, cross-impact analysis and two advanced software, Mac and Scenario Wizards. The sharing of six scenarios on the seventeen global and regional influential factors leads to the answer to the second question and indicates that the Islamic Republic's dignified goals in the 1404 horizon will face severe difficulties and constraints.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Foreign Policy
  • Dignity
  • Forecasting
  • Perspective Document of the Islamic Republic of Iran in Horizon 1404
  • Cross-Impact Analysis
  • Mick McC
  • Scenario Wizards
ـ زالی، نادر (1392)، آینده­نگاری راهبردی در برنامه‌ریزی و توسعه منطقه‌ای، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
ـ نوری، وحید (1396)، منزلت­طلبی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
ـ نوری، وحید (1392)، «منزلت­طلبی به مثابه سیاست خارجی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، تابستان.